Εισαγωγικά στοιχεία για τον τονισμό των αρχαίων ελληνικών μπορείτε να βρείτε στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα στην ιστοσελίδα  www.greek-language.gr/greekLang/studies/history/thema_09/index.html .

Κανόνες 

Oι τόνοι στα  αρχαία ελληνικά είναι τρείς η οξεία ( ´  ) 

Οι τόνοι μπαίνουν :

•  στην λήγουσα 
• στην παραλήγουσα 
• στην προπαραλήγυσα 

Η λέξη ανάλογα με τον τόνο που παίρνει ονομάζεται:

• οξύτονη, αν έχει οξεία στη λήγουσα, π.χ. πα-τήρ·
• περισπώμενη, αν έχει περισπωμένη στη λήγουσα, π.χ. τι-μῶ
• παροξύτονη, αν έχει οξεία στην παραλήγουσα, π.χ. λό-γος
• προπερισπώμενη, αν έχει περισπωμένη στην παραλήγουσα, π.χ. δῶ-ρον
• προπαροξύτονη, αν έχει οξεία στην προπαραλήγουσα, ἄν-θρω-πος

Καμιά λέξη δεν τονίζεται πιο πάνω από την προπαραλήγουσα

 

ΟΞΕΙΑ

1. παίρνει πάντα η προπαραλήγουσα, π.χ. ἄν-θρω-πος

2.  Οξεία παίρνουν πάντα τα φωνήεντα ό και έ, π.χ. λόγος, νέος ( σε όποια θέση κι αν βρίσκονται -παραλήουσα ή προπαραλήγουσα -) . ΤΟ ο ΚΑΙ ΤΟ ε ΠΑΝΤΑ ΟΞΕΙΑ .

3.  παίρνει η παραλήγουσα όταν:η παραλήγουσα είναι μακρά και η λίγουσα είναι μακρά 

   Παράδειγμα: κή-πων 
4. βάζουμε στην ασυναίρετη λήγουσα της ονομαστικής, της αιτιατικής και κλητικής
5.  βάζουμε στη λήγουσα που προέρχεται από συναίρεση, όταν πριν από τη συναίρεση είχε οξεία η δεύτερη από τις συλλαβές που συναιρούνται π.χ ἑσταώς > ἑστώς

ΠΕΡΙΣΠΩΜΕΝΗ

1.  βάζουμε στην παραλήγουσα όταν η παραλήγουσα είναι μακρά  και η λήγουσα  είναι  βραχεία π.χ κῆπος

2.  βάζουμε στη μακροκατάληκτη λήγουσα της γενικής και της δοτικής των πτωτικών

3.  βάζουμε στη λήγουσα που προέρχεται από συναίρεση, όταν πριν από τη συναίρεση είχε οξεία η πρώτη από τις συλλαβές που συναιρούνται,
4. π.χ. τιμάω > τιμῶ

ΒΑΡΕΙΑ

Η αλήθεια είναι ότι η βαρεία στο σχολείο δεν χρησιμοποιείται , πλέον , αλλά είναι απαραίτητο να την γνωρίζουν οι φοιτητές και φιλολογικών σχολών .

                      Βαρεία βάζουμε στη θέση της οξείας μόνο στη λήγουσα, όταν δεν ακολουθεί σημείο στίξης ή λέξη εγκλιτική. 

 

B. Κανόνες τονισμού (από γραμματική Μ. Οικονόμου).pdf (3129127)