Απρόσωπη σύνταξη

Ασκήσεις 1.

Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να βρείτε τη δοτική προσωπική (όπου υπάρχει).

α. Προσήκει τοῖς πολίταις προθύμως πείθεσθαι τῷ ἄρχοντι.

β. Τοῖς φαύλοις ἐνδέχεται τὰ τυχόντα ποιεῖν.

γ. Ἄξιόν ἐστιν ἡμῖν ἐπαινέσαι τὴν ἀρετὴν τῶν προγόνων.

δ. Καλόν ἐστι τοῖς εὐδαίμοσι τοὺς τάλανας οἰκτίρειν.

ε. Οὐ χρὴ τῶν διδασκαλικῶν λόγων ἀμελεῖν.

στ. Ἀνάγκη ἐστὶν ἡμῖν τὰς πύλας φυλάττειν.

ζ. Χρὴ τοὺς εὐγενεῖς γενναίως φέρειν τὰς συμφοράς.

η. Χαλεπόν ἐστιν ἑαυτὸν γνῶναι.

θ. Δῆλόν ἐστι τὴν οἰκοδομίαν κατὰ σπουδὴν γενέσθαι.

ι. Φόβος ἐστὶ τοῖς γονεῦσι μὴ στερηθῶσι τῶν οἰκειοτάτων γηροτρόφων.

ια. Δῆλόν ἐστιν ὡς ἑκάτεροι διετέθησαν.

ιβ. Ἀναγκαῖόν ἐστι πείθεσθαι τοῖς νόμοις. ιγ. Χρὴ ἡμ᾵ς τοὺς θεοὺς σέβειν.

ιδ. Δοκεῖ αὐτοῖς τὴν εἰρήνην δέχεσθαι. ιε. Ἄξιόν ἐστι σὲ ὑμνεῖν.

ιστ. Δεῖ ἡμῖν ἐξ ἀρχῆς τῶν πραγμάτων ἀκοῦσαι.

2. Να μεταφράσετε τις παρακάτω προτάσεις στα αρχαία ελληνικά χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα απρόσωπα ρήματα ή τις κατάλληλες απρόσωπες εκφράσεις.

1. Πρέπει να λέμε την αλήθεια. 2. Αξίζει να τιμωρείς (=κολάζω) τους άδικους ανθρώπους. 3. Χρειάζεται να φυλάμε (=φυλάττω) την πόλη. 4. Είναι καλό να επιδιώκεις (=διώκω) την ειρήνη. 5. Μας φαίνεται καλό να πειθόμαστε στους νόμους.

3. Στις παρακάτω προτάσεις να κάνετε τη σύνταξη των απρόσωπων ρημάτων και εκφράσεων.

α) Ἔξεστιν ὑμῖν πορεύεσθαι οἴκαδε. β) Οὐ πρέπον σοί ἐστι μὴ οὐ λέγειν τὰ δίκαια. γ) Βέλτιόν ἐστι τοῖς Ἕλλησι θνῄσκειν ἤ ἀεὶ τῷ τυράννῳ δουλεύειν. δ) Ἔδοξεν αὐτῷ ἐπιστολὴν πέμπειν τοῖς Ἀθηναίοις. ε) Οὐ δυνατόν ἐστιν ὑμῖν φυλάττειν τὴν πόλιν. στ) Προσήκει ἡμῖν ἅπασι κολάζειν τοὺς προδότας. ζ) Νῦν οἷόν τέ ἐστιν (=είναι δυνατό) ἡμῖν εὐεργέτας γίγνεσθαι τῶν Θηβαίων. η) Ἔξεστι Κλαζομενίοις ἀσχημονεῖν. θ) Ἔδοξεν Ἀθηναίοις τὸν λιμένα τειχίσαι. ι) Ἀναγκαῖόν ἐστιν ἡμῖν πράττειν ταῦτα. ια) Δοκεῖ ἡμῖν κήρυκα τῷ βασιλεῖ πέμπειν. ιβ) Ἔξεστιν ὑμῖν τὴν πόλιν τὴν ἡμετέραν σῶσαι. ιγ) Τῷ ῥήτορι ἐγχωρεῖ (= είναι επιτρεπτό) ψευδῆ λέγειν; 4. Να βρείτε τι είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία) υπάρχει στις παρακάτω προτάσεις. α) Ἀντισθένης ἔλεγεν οὐδένα ἄνθρωπον ἀθάνατον εἶναι. β) Χρὴ πάντας ἡμ᾵ς τοὺς θεοὺς σέβειν. γ) Ἐβούλετο μόνος αὐτὸς τοῖς ἄρχουσι ἀγγέλειν τὴν νίκην. δ) Δυνατόν ἐστιν ὑμῖν λαβόντας ὅπλα εἰς κίνδυνον ἐμβαίνειν.  ε) Κρίνω σε συμβουλεύειν τούτοις καλῶς. στ) Ἀναγκάζεις με δεσπότην τὸν ἐμὸν κτείνειν οὐκ ἐθέλοντα. ζ) Ὁμολογοῦμεν ἄδικοι εἶναι καὶ πλεονέκται. η) Οὐ πολλοῦ δέω χάριν ἔχειν (= σχεδόν χρωστώ ευγνωμοσύνη) τῷ κατηγόρῳ.

5. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμισθούν τα απρόσωπα ρήματα και οι απρόσωπες εκφράσεις, το υποκείμενό τους και το υποκείμενο του απαρεμφάτου.

- Δίκαιόν ἐστι σε βοηθεῖν τῷ ἀνδρί. - Ἀδύνατόν ἐστι σοι παραμένειν διὰ νόσον. - Λέγεται Κῦρον τεθνηκέναι. - Ἔδοξεν Ἀθηναίοις τειχίζειν τὴν πόλιν. - Προσήκει ὑμῖν, ἄνδρες δικασταί, τιμωρεῖν Ἀγόρατον. - Ῥᾴδιόν ἐστιν ὑμῖν διαβαίνειν τὸν ποταμόν. - Ὁμολογεῖται τὴν πόλιν ἡμῶν ἀρχαιοτάτην εἶναι. - Δυνατόν ἐστίν ὑμῖν ποιεῖν ταῦτα.

6. Να γίνει συντακτική ανάλυση των προτάσεων.

- Δίκαιόν ἐστιν τοῖς Ἕλλησι μὴ δουλεύειν τοῖς βαρβάροις.

- Πρέπει τοῖς ἀνδράσιν εἶναι θαρραλέους.

- Χαλεπόν ἐστιν ἡμῖν εἰκάζειν τὰ μέλλοντα.

- Ἐδόκει αὐτοῖς οὐκ ἀσφαλεῖς εἶναι.

- Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν πείθεσθαι τοῖς ἄρχουσιν.

- Ἀναγκαίως ἔχει τοὺς πολίτας ἀθροίσασθαι εἰς τὴν ἀγοράν.

-Καιρός ἐστι βουλεύσασθαι περὶ τῶν τῆς πόλεως πραγμάτων.

 - Χρὴ τὸν Σωκράτην πιεῖν τὸ κώνιον.

- Λέγεται τὸν Φίλιππον τελευτῆσαι.

- Τεθρύληται ὅτι Ἀλέξανδρος ἀπέθανε.

- Οὐ συμφέρει τοῖς Ἕλλησι πολεμεῖν ἀλλήλοις.