Συντακτικό: Η μετοχή (με θεωρία)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

από την φιλόλογο Μαριάννα Μπουρουτζή 

Συντακτικό: Η μετοχή.

 

 

• Είναι ρηματικό επίθετο = έχει τις ιδιότητες και του ρήματος και του επιθέτου.
• Έχει χρόνους και διαθέσεις και συντάσσεται όπως το ρήμα.
• Με το άρθρο γίνεται ουσιαστικό.

 

• Επιθετική μετοχή:
• Επιθετικός προσδιορισμός ουσιαστικού.
• Αναφορική πρόταση.
• Κατηγορούμενο με τα ρήματα: εἰμί, ὑπάρχω, γίγνομαι.
• Κατηγορηματικός προσδιορισμός.
• Ουσιαστικό.
• Κατηγορηματική μετοχή:
• Κατηγορούμενο ή Κατηγορηματικός προσδιορισμός του Υποκειμένου ή του Αντικειμένου.
• Δεν έχει ποτέ άρθρο.
• Ρήματα: συνδετικά, ψυχικού πάθους, έναρξης ή λήξης, ανοχής, καρτερίας, καμάτου, αίσθησης, γνώσης, μάθησης, μνήμης, δείξης, δήλωσης, αγγελίας, ελέγχου.
• Επιρρηματική μετοχή:
• Εκφράζει επιρρηματικές σχέσεις: χρόνο, αιτία, σκοπό (τελική), υπόθεση, εναντίωση, τρόπο.
• Συνημμένη όταν: το Υποκείμενό της είναι Υποκείμενο ή Αντικείμενο του ρήματος ή υποκείμενο του απαρεμφάτου.
• Απόλυτη όταν: το Υποκείμενό της δεν έχει καμία συντακτική σχέση με άλλο ρηματικό τύπο της πρότασης.

 

 

 

 

 

Πάμε για λίγη εξάσκηση!

 

 

 

1. Στις παρακάτω προτάσεις να διακρίνετε τις μετοχές και να αναγνωρίσετε το είδος τους.

 

 

α. Στρατιάν πολλήν ἦγεν ὡς βοηθήσων βασιλεῖ.

β. Ἀγησίλαος ἒχαιρε ὁρῶν τούς αἰσχροκερδεῖς ὄντας πένητας.

γ. Ἒχοντες ἀτείχιστον τήν πόλιν ἡττησόμεθα ὑπό τῶν Θηβαίων.

δ. Οὑδένα γάρ οἶδα μισοῦντα τούς ἐπαινοῦντας.

ε. Ταῦτα γιγνώσκων πράττοις ἄν ἄριστα.

 

 

 

 

 

 

 

2. Να αναγνωρίσετε το είδος των μετοχών στις παρακάτω προτάσεις.

 

 

α. Ἀκούσας ταῦτα ὁ Κῦρος ἐκέλευε πέμπειν πρός τόν ἄνδρα.

β. Οὑτοσί ἀνήρ οὐ παύσεται φλυαρῶν.

γ. Ἐστράτευσαν ἐπ’ αὐτούς οὐδεμιᾶς διαφορᾶς οὔσης.

δ. Καλλικρατίδας νενίκηκε ναυμαχῶν.

ε. Καί ὁ Ἡρακλῆς ἀκούσας ταῦτα εἶπε.

στ. Οἱ πολῖται ὁρῶντες ἅπαντας ὁμοίως τιμωμένους διά τοῦτο ἔχαιρον.

ζ. Τούτῳ τῷ ἀνθρώπῳ πιστεύσαντες δικαίως ἄν ἐμέ ἀπολέσαιτε;                 

 

 

3. Να αναγνωρίσετε τις μετοχές στο παρακάτω κείμενο:

 

 

Ὁρῶν δε οὒτε πόλιν αὑτῷ προσχωροῦσαν οὐδεμίαν τόν τε χρόνον προβαίνοντα, ἐνόμισε

πρακτέον τι εἶναι. Ἐπεί οὖν κατεμάνθανε περί μέν τήν Μαντίνειαν τούς ἀντιπάπλους πεφυλαγμένους, μεταπεμπομένους δέ Ἀγησίλαόν τε καί πάντας τούς Λακεδαιμονίους, καί ᾖσθετο ἐξεστρατευμένον τόν Ἀγησίλαον καί ὂντα ἢδη ἐν τῇ Πελλήνῃ, δείπνοποιήσασθαι παραγγείλας ἡγεῖτο τῷ στρατεύματι εὐθύς ἐπί Σπάρτην. Οἱ δέ Θηβαῖοι ἀσφαλῶς καταβάντες καί συμμείξαντες τοῖς ἑαυτῶν συμμάχοις, Ἀρκάσι τε καί Ἀργείοις καί Ἠλείοις, εὐθύς μέν προσέβαλον πρός Σικυῶνα καί Πελλήνην· στρατευσάμενοι δέ εἰς Ἐπίδαυρον ἐδῄωσαν αὐτῶν πᾶσαν τήν χώραν.

                                                                                              Ξενοφώντος Ελληνικά, Ζ, Ι  (διασκευή)