ΕΙΔΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ

Εκτύπωση

ΕΙΔΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ

Η διαδικασία , η μέθοδος με την οποία ο ομιλητής διαρθρώνει κάθε επιχείρημα , ονομάζεται συλλογισμός (πορεία σκέψης). Δε θα πρέπει να συγχέουμε τον συλλογισμό με το επιχείρημα, ένας συλλογισμός μπορεί να έχει παραπάνω από ένα επιχειρήματα.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ

ΕΙΔΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΥ

Α. ΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ – ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΜΠΟΥ.

1. Πορεία από το γενικό στο ειδικό: μετάβαση από μια γενική θέση / κρίση σε μια μερικότερη

2. Πορεία από το ειδικό στο γενικό: μετάβαση από μια συγκεκριμένη θέση σε μια γενικότερη.

3. Πορεία από το ειδικό στο ειδικό. Μετάβαση από μια ειδική θέση /κρίση σε μια εξίσου μερική.

Παραγωγικός συλλογισμός

Επαγωγικός συλλογισμος

Αναλογικός συλλογισμος.

Β. ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΩΝ

1. Αξιοποίηση κατηγορικών / ρητών προτάσεων

2. Χρήση μιας υποθετικής πρότασης ως προκείμενης.

3. Χρήση τουλάχιστον μίας διαζευκτικής πρότασης.

Κατηγορικός συλλογισμοςΥποθετικός συλλογισμος

Διαζευκτικός συλλογισμος.

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ ως προς την πορεία που ακολουθεί ο νους

Συλλογισμός σε παράγραφο:

Παραγωγή	Επαγωγή	Αναλογία
Ο συλλογισμός ξεκινά από μια γενική αρχή που έχει αποδεδειγμένη ισχύ και καταλήγει σε ειδικό συμπέρασμα. Η πορεία της σκέψης είναι αναλυτική . το συμπέρασμα βέβαιο.Ακόμα κι αν απουσιάζει το ειδικό συμπέρασμα, εφόσον ο συλλογισμός ξεκινά από μια γενική αρχή , θεωρείται παραγωγικός.	Ο συλλογισμός ξεκινά από ειδικές και συγκεκριμένες διαπιστώσεις για να καταλήξει πιθανολογικά σε γενικό συμπέρασμα (στον κανόνα, στην γενική αρχή). Η πορεία της σκέψης είναι συνθετική. Το συμπέρασμα είναι συνήθως πιθανό.	Ο συλλογισμός ξεκινά από μια μερική κρίση και καταλήγει πιθανολογικά σε μερικό συμπέρασμα.

Συλλογισμός σε κείμενο:

Η συλλογιστική πορεία θεωρείται παραγωγική, όταν η θέση του συγγραφέα παρουσιάζεται στην αρχή του κειμένου (1^η – 2^η παράγραφος), όταν δηλαδή προηγείται των αποδείξεων. Αντίθετα η θέση του συγγραφέα θεωρείται επαγωγική, όταν εντοπίζεται στο τέλος του κειμένου.

Αν η θέση του συγγραφέα καταγράφεται και στην αρχή και στο τέλος του κειμένου, εκλαμβάνουμε την πορεία και πάλι παραγωγική , θεωρώντας ότι ο συγγραφέας στο τέλος επανεκθέτει την αρχική του θέση και συνοψίζει όσα προαναφέρθηκαν.