Επαναληπτικό διαγώνισμα σε όλη τη θεωρία

Το δοκίμιο ενώ έχει αρκετά στοιχεία κοινά με τα λογοτεχνικά και μη λογοτεχνικά κείμενα, δεν ταυτίζεται με κανένα. Το κοινό που έχει με τα λογοτεχνικά κείμενα είναι η προσωπική σκοπιά θέασης της πραγματικότητας, η ελεύθερη περιδιάβαση στο χώρο των ιδεών και η καλαισθητική έκφραση των διανοημάτων με συνέπεια τη μικρότερη ή μεγαλύτερη απόκλιση από τη γλωσσική νόρμα. Η διαφορά του αφορά κυρίως στο σκοπό που υπηρετεί και τα μέσα που μετέρχεται για να τον υλοποιήσει: το δοκίμιο αποβλέπει στην πληροφόρηση του αναγνώστη και γι’ αυτό απευθύνεται στη λογική του ενώ η λογοτεχνία απευθύνεται στο συναίσθημα και τη φαντασία του. Από την άλλη, το δοκίμιο έχει ομοιότητες αλλά και διαφορές με τα μη λογοτεχνικά είδη, την πραγματεία, τη μελέτη, τη διατριβή και τη μονογραφία. Η ομοιότητά του έγκειται στη λογική πραγμάτευση των θεμάτων με σκοπό την πληροφόρηση του αναγνώστη και η διαφορά του στο χαμηλό βαθμό αντικειμενικότητας, πληρότητας και διεξοδικότητας που χαρακτηρίζει αυτή την πραγμάτευση.

1.     Να βρείτε τα δομικά μέρη τον τρόπο ανάπτυξης και την συνοχή της παραπάνω παραγράφου .

2.     Στο παραπάνω απόσπασμα κυριαρχεί το γ’ πρόσωπο . Να εντοπίσετε σχετικά παραδείγματα και να το δικαιολογήσετε .

3.     Να σχολιάσετε τη γλώσσα του κειμένου ( κυριολεκτική ή μεταφορική ). Ποια γλώσσα κυριαρχεί; Να βρείτε σχετικά παραδείγματα.

4.     Ποια τεκμήρια χρησιμοποιούνται στα παρακάτω αποσπἀσματα .

·       Στην Ελλάδα, παρά τον ισχυρισμό της κυβέρνησης ότι η λιτότητα φέρνει αποτελέσματα, ο προϋπολογισμός του 2014 προβλέπει νέες περικοπές δημόσιων δαπανών και περισσότερες απώλειες θέσεων εργασίας. Η οικονομική και ανθρωπιστική καταστροφή είναι πρωτοφανής εν καιρώ ειρήνης: στο 27% η ανεργία, στο 60% η ανεργία των νέων, στο 25% η συρρίκνωση του ΑΕΠ, στο 40% η μείωση του οικογενειακού εισοδήματος. Παρά τη μακρά περίοδο αμείλικτου πόνου, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ φτάνει το 180%, ενώ ήταν στο 120% το 2010 όταν επιβλήθηκαν τα πρώτα μέτρα λιτότητας.

[Άρθρο του Αλέξη Τσίπρα στην εφημερίδα Guardian, 28-11-2013] 

·       Κάθε ζωντανός οργανισμός, αν δεν μπορεί να προσαρμοστεί στο περιβάλλον, πεθαίνει! Η οικονομία και η κοινωνία είναι σύνθετοι ζωντανοί οργανισμοί. Που, χωρίς μεταρρυθμίσεις, κινδυνεύουν να αποσυντεθούν και να περιθωριοποιηθούν. Να χάσουν την ευημερία τους, την ελευθερία τους, να χάσουν την ίδια την υπόστασή τους. Οι μεταρρυθμίσεις, λοιπόν, είναι ζωτική ανάγκη! Δεν είναι «πολυτέλεια»…

[Ομιλία Αντώνη Σαμαρά στο συνέδριο του Economist, 10 Ιουλίου 2014]

5.     Ποιον τρόπο πειθούς χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στο παρακάτω απόσπασμα ; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Ο δικός μας χαρακτήρας είναι ζυμωμένος με το αίμα μιας μνήμης που δε διαθέτουν οι άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί. Φέρνουμε εμείς οι Έλληνες μια διάσταση ιστορίας μέσα μας με γεγονότα που μας πονούν, με νίκες κι αποτυχίες που μας φτερώνουν ή μας τυραγνούν. Πολιτιστικά είμαστε Ευρωπαίοι, ιστορικά νιώθουμε πριν απ’ όλα Έλληνες. Η πτώση της Πόλης μας δένει κόμπο το λαρύγγι ενώ τον Άγγλο ή το Γερμανό τον αφήνει σχεδόν αδιάφορο.

6.     Να εξετάσετε αν η επαγωγή είναι τέλεια ή ατελής . Σε κάθε περίπτωση να αναλύσετε επαρκώς.

Ο εικοστός αιώνας δικαίως χαρακτηρίζεται ως αιώνας των μεγαλύτερων και σημαντικότερων κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών. Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο μέσος «Δυτικός άνθρωπος» ζει στο κατώφλι του 21ου αιώνα μία πολύ διαφορετική καθημερινή ζωή από τον αντίστοιχο άνθρωπο των αρχών του 20ου αιώνα. Ένα σημαντικό ποσοστό ευθύνης γι’ αυτές τις δραματικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή φέρει και η πρόοδος στις λεγόμενες βιοϊατρικές επιστήμες. Η ανακάλυψη της δομής του DNA, πριν από 45 περίπου χρόνια, και η επακόλουθη «έκρηξη γνώσης» στους τομείς της Μοριακής Βιολογίας και της Γενετικής φέρνουν την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μια νέα τάξη πραγμάτων.

7.     Να γράψετε τι δηλώνουν συνοπτικά οι παρακάτω εγκλίσεις ;

Οριστική __________________________________________

Υποτακτική ________________________________________

Προστακτική _________________________________________

8.     Τι είναι και τι δηλώνει η παρατακτική και η υποτακτική σύνδεση;

9.     Να βρείτε αν πρόκειται για μακροπερίοδο ή μικροπερίοδο λόγο . Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

Και εδώ τα στοιχεία της έρευνας του ΣΕΒ είναι καταλυτικά. Αποδεικνύουν με τον πλέον αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι θέσεις εργασίας υπάρχουν, και μάλιστα πολλές, αλλά δεν υπάρχουν οι ικανοί να τις καταλάβουν. Τούτο οφείλεται στις κοινωνικές εμμονές καθώς και στην ανυπαρξία ενός στοιχειώδους συστήματος επαγγελματικού προσανατολισμού. Έτσι, σ’ άλλες επαγγελματικές ειδικότητες υπάρχει υπερπληθώρα προσφοράς, ενώ σε άλλες τρομερή έλλειψη.

10.   Να αναγνωρίσετε το είδος που ανήκει το παρακάτω απόσπασμα και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

[… ]ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΓΩΝΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΚΤΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΦΩΤΗ ΜΑΘΗΣΗ
Η ριζική ανακαίνιση της παιδείας, η χάραξη νέων δρόμων μακριά από τους χιλιοπατημένους, η επαναστατική πρωτοτυπία είναι γεγονότα μεγάλης κλίμακας στην ιστορία του πνεύματος. Και γίνονται δυνατά με την απόσειση του ζυγού της ετερόφωτης μάθησης, με τον τραχύ αγώνα να ξαναδούμε για πρώτη πάλι φορά τον κόσμο γύρω μας και μέσα μας τον εαυτό μας. Δηλαδή με την τροπή προς τη μάθηση που θα ονομάσουμε αυτόφωτη, αυτόνομη, υπεύθυνη. Ας δηλώσω όμως αμέσως ότι η μάθηση αυτή είναι τέρμα ιδεατό, όριο προς το οποίο μπορούμε να τείνομε, όχι όμως και να το φτάσουμε. Κάθε προσέγγιση μας πείθει ότι βρισκόμαστε πολύ περισσότερο μακριά απ’ όσο νομίζαμε πριν. Και αυτό ίσως είναι η καλύτερη απόδειξη ότι είμαστε στο σωστό δρόμο. Οπωσδήποτε, πρέπει να μεθοδεύσομε τη λειτουργία των συνειδησιακών μας δυνάμεων, για να κατορθώσουμε να αποσπάσουμε από το πεδίο έλξης της ετερόφωτης και να μπούμε στο πεδίο έλξης της αυτόφωτης μάθησης . ( ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ)