Λύκειο

Επαναληπτικό φυλλάδιο Ιουνίου

 

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΩΡΙΑ

  • Ι. Η ΕΙΔΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την πληροφόρηση, τη δημοσιογραφία, τον Τύπο)

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας)

 

  • ανάπτυξη παραγράφου και ευρύτερου κειμένου

 

  • ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΙΔΗ

 

Βιογραφικά είδη

 

Βιογραφία, μυθιστορηματική βιογραφία

Βιογραφικό σημείωμα

Αυτοβιογραφικό σημείωμα

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την εργασία και την επιλογή επαγγέλματος)

Ημερολόγιο

Συστατική επιστολή

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με το χαρακτηρισμό ατόμου, τις στερεότυπες αντιλήψεις, το φυλετικό και κοινωνικό ρατσισμό)

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΙΔΗ

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΑΦΗΓΗΤΗ

Ο ΑΦΗΓΗΤΗΣ ΑΛΛΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Ο ΑΦΗΓΗΤΗΣ ΙΔΙΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Βιογραφία, μυθιστορηματική βιογραφία

Αυτοβιογραφία, μυθιστορηματική βιογραφία

Βιογραφικό σημείωμα

Αυτοβιογραφικό σημείωμα

Συστατική επιστολή

Απομνημονεύματα

Βίος, Συναξάρια

Ημερολόγιο

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ, ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΙΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Είναι διηγήσεις και μαρτυρίες, γραπτές ή προφορικές, που αναφέρονται στη ζωή και τις ενέργειες επιφανών προσώπων που επηρέασαν θετικά ή αρνητικά.

Κινούνται ανάμεσα στην ιστορία και τη λογοτεχνία, κλίνοντας (κυρίως η μυθιστορηματική βιογραφία) προς τη λογοτεχνία.

Η γλωσσική ποικιλία εξαρτάται από το σκοπό του βιογράφου καθώς και από το δέκτη στον οποίο απευθύνονται.

Το ύφος μιας βιογραφίας είναι συνήθως τυπικό και επίσημο, ενώ της μυθιστορηματικής βιογραφίας είναι, κυρίως, λογοτεχνικό

Η επιδίωξη είναι έμμεσα διδακτική

Η οπτική γωνία στη βιογραφία επιλέγεται από το βιογράφο, ενώ στη μυθιστορηματική βιογραφία ο βιογράφος διαπλέκει , διακριτικά, πραγματικά και φανταστικά στοιχεία

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ-ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ (ΔΟΜΗ)

Αναγνωρισμένο άτομο:

Α) Η ζωή του

Γενικός χαρακτηρισμός

Καταγωγή (γέννηση-θάνατος)

Πρώτα γράμματα-σπουδές

Επαγγελματική δράση-δημιουργική προσφορά

Β) Το έργο του

Αναφορά στο έργο του

Τα πρώτα του έργα

Η περίοδος της ωριμότητας-κύρια γνωρίσματά του

Η γλώσσα

Διαίρεση του έργου του

Η αποδοχή του έργου του

Συγκεντρωμένες εκδόσεις

 

Οποιοδήποτε άτομο:

1η παραλλαγή

Ατομικά στοιχεία (γέννηση-καταγωγή, πρώτα γράμματα, σπουδές)

Οικογενειακή κατάσταση

Στρατιωτικές υποχρεώσεις (για άνδρες)

Επαγγελματική δραστηριότητα

Κοινωνική δραστηριότητα

Επιστημονική δραστηριότητα

Συστάσεις

2η παραλλαγή

Προσωπικά στοιχεία

Στόχος σταδιοδρομίας

Εκπαίδευση

Σεμινάρια, συνεχής κατάρτιση

Επαγγελματική εμπειρία

Διακρίσεις

Ξένες γλώσσες

Άλλες γνώσεις

Προσωπικά ενδιαφέροντα

Συστάσεις

ΣΎΚΓΡΙΣΗ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑΣ-ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ-ΔΙΑΦΟΡΕΣ

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΙΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Απλό, μη λογοτεχνικό ύφος

Λογοτεχνικό ύφος

Ο συγγραφέας αυτοπαρουσιάζεται άμεσα

Ο συγγραφέας αυτοπαρουσιάζεται έμμεσα

Ο συγγραφέας πρωταγωνιστεί στα γεγονότα και η αφήγηση γίνεται σε α΄πρόσωπο με εσωτερική εστίαση

Ο συγγραφέας ταυτίζεται ή κρύβεται πίσω από έναν ήρωα. Η αφήγηση γίνεται σε α΄ή γ΄πρόσωπο

Η γλωσσική ποικιλία εξαρτάται από το σκοπό του βιογράφου

Ισχύει το ίδιο

 

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ-ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

ΣΥΓΚΡΙΣΗ(ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ-ΔΙΑΦΟΡΕΣ)

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Περιλαμβάνουν, κυρίως, πολιτικά, στρατιωτικά γεγονότα

Περιλαμβάνουν ατομικά βιώματα

Κυριαρχεί ο υποκειμενισμός, παρόλο που οαπομνημονευματογράφος επιδιώκει την αντικειμενικότητα

Έντονος υποκειμενισμός

Αρκετά αυστηρή οργάνωση

Χαλαρή οργάνωση

Η γλώσσα εξαρτάται από την προσωπικότητα του αφηγητή

Οικείο, απλό και καθημερινό λεξιλόγιο

Λόγω της χρονικής απόστασης τα γεγονότα δεν παρουσιάζονται όπως είναι αλλά συχνά απομυθοποιούνται

Λόγω της χρονικής εγγύτητας τα γεγονότα παρουσιάζονται στην πραγματική τους διάσταση

 

 

 

Χαρακτηριστικά ημερολογίου

 

Δήλωση τόπου και χρόνου και η χρονολογική παράθεση των γεγονότων.

Μεσολαβεί ελάχιστος χρόνος ανάμεσα στο χρόνο των γεγονότων και στην καταγραφή τους.

Λόγος επιγραμματικός,  ελλειπτικός και πολλές φορές συνθηματικός.

Γραφή συνειρμική και  αποσπασματική.

Οι σκέψεις και οι ιδέες οργανώνονται και αναπτύσσονται με ελεύθερο τρόπο.

Περιέχει σχόλια, παρατηρήσεις, κρίσεις και σκέψεις και μια υποκειμενική καταγραφή όλων των θεμάτων που απασχολούν το άτομο που γράφει το ημερολόγιο.

Καταγραφή σκέψεων σε α πρόσωπο.

Το ύφος είναι προσωπικό, φυσικό, στοχαστικό και εξομολογητικό.

Συνήθως είναι ένα είδος γραπτού εσωτερικού μονολόγου όμως μπορεί να απευθύνεται και σε ένα τρίτο φανταστικό πρόσωπο.

  • Οργάνωση του λόγου:

 

Ι. Παράγραφος. Ανάπτυξη με σύγκριση και αντίθεση

 

ΙΙ Ο ρόλος της αντίθεσης στη συνοχή του κειμένου.

 

α. Συνοχή προτάσεων και περιόδων

 

β. Συνοχή παραγράφων με αντιθετική σύνδεση. Ανάπτυξη δύο εννοιών σε ένα ευρύτερο κείμενο

 

  • ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ – ΚΡΙΤΙΚΗ

 

Ι. Παρουσίαση και κριτική ενός βιβλίου

  • Απλή και διαδοχική υπόταξη
  • Οι αναφορικές προτάσεις

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την τέχνη και την κριτική έργου τέχνης)

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την κριτική/αξιολόγηση του ατόμου και την αυτοκριτική)

 

  • διάγραμμα του κειμένου

 

  • Περίληψη

 

ΕΦΑΡΜΟΓΗ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΣΧΟΛΙΟ – ΕΙΔΗΣΗ

  • Παρεμβολή ξένου σχολίου

 

 

   Ως δόκιμος πολιτικός συντάκτης σε εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας που απευθύνεται σε απαιτητικό αναγνωστικό κοινό, παρουσιάζετε τις ακόλουθες ειδήσεις στο διευθυντή συντάξεως, ο οποίος σάς συνιστά να ενσωματώσετε σε κάθε είδηση ένα ακόμη σχόλιο, ώστε να φωτιστεί κάθε θέμα από άλλη πλευρά, για να είναι η ενημέρωση πιο σφαιρική. Ακολουθώντας τις υποδείξεις του, να συμπληρώσετε τα κείμενα των ειδήσεων. (Επιλέξτε δύο από τις ακόλουθες ειδήσεις)

 

                                                                                  

Παιχνίδια συμφερόντων

 

   Κίνδυνος-θάνατος: καρκίνο και βλάβες στο ήπαρ, στα νεφρά, στο αναπαραγωγικό και ανοσοποιητικό σύστημα μπορούν να προκαλέσουν ορισμένα πλαστικά παιχνίδια που βάζουν στο στόμα τους τα παιδιά, λόγω των φθαλικών ενώσεων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των πλαστικών. Αυτό έδειξε τουλάχιστον μια έρευνα που διεξήχθη στη Δανία, αλλά μόνο σε ζώα. Έτσι, παραμένει ασαφές ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις αυτών των χημικών ουσιών στους ανθρώπους. Ο πρόεδρος των Αμερικανών Κατακευαστών Παιχνιδιών, που εκπροσωπεί τους κατασκευαστές και εισαγωγείς του 85% των παιχνιδιών τα οποία πωλούνται στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι τα συμπεράσματα της μελέτης που έγινε στη Δανία δεν επιβεβαιώθηκαν από καμία άλλη έρευνα. «Η επιστήμη είναι με το μέρος μας» είπε.

 

Υπόδειξη: να ενσωματωθεί το σχόλιο του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο οποίος εισηγήθηκε την απαγόρευση της πώλησης παιχνιδιών από PVC (χλωριούχο πολυβινύλιο).

  • Αφού διαβάσετε τις ακόλουθες σχολιασμένες ειδήσεις, να τις αποδώσετε όσο το δυνατόν αντικειμενικότερα και συντομότερα, αφαιρώντας κάθε σχόλιο.

(α) Οι γκραφιτάδες μαθητές «στασίασαν» στο σχολικό συγκρότημα «υψίστης ασφαλείας» της Γκράβας. Μετατρέπουν το δαιδαλώδες σχολικό συγκρότημα με προδιαγραφές φυλακής ανηλίκων σε έκθεση γκράφιτι. Με τα έντονα χρώματά τους χλευάζουν αυτούς που συνέλαβαν την ιδέα να τα εγκλωβίσουν ανάμεσα σε τόνους μπετόν και σιδήρου. Και με αυτοσχέδιες «βόμβες» χρωμάτων εξορίζουν το γκρίζο των τοίχων. Το φρούριο έμελλε ν΄ αλωθεί εκ των έσω από κάτι παιδιά με φαρδιά παντελόνια, που βιάζονται να μεγαλώσουν για να φύγουν από δω.

(β) Ένα αποτρόπαιο έγκλημα διαπράχτηκε στην Ελλάδα, καθώς οι φωτιές που ξέσπασαν στη χώρα από άκρη σε άκρη κατέκαψαν μέχρι τώρα γη συνολικής έκτασης πάνω από 1.200.000 στρέμματα, απογυμνώνοντας την κυριολεκτικά από το φυσικό της πλούτο.

  • Να διαμορφώσετε τις ειδήσεις που ακολουθούν, προσθέτοντας κάθε φορά το δικό σας αρνητικό σχόλιο, το οποίο μπορεί να εκφράζει, ανάλογα με το περιεχόμενο της είδησης, από απλή αποδοκιμασία έως αγανάκτηση.

(α) Μια νέα βομβιστική επίθεση στην Αλγερία είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν, το βράδυ της Παρασκευής, 26 άνθρωποι και να τραυματισθούν 125, εκ των οποίων οι 39 βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Η επίθεση, που αποδίδεται από τις αρχές στους φανατικούς ισλαμιστές, σημειώθηκε την Παρασκευή στην κεντρική αγορά της πόλης Τιαρέ, 350 χλμ. Νοτιοδυτικά του Αλγερίου.

(β) Η ακριβής αιτία του θανάτου της Ολυμπιονίκου και κατόχου των ρεκόρ κόσμου των 100 και 200 μ. Φλόρενς Γκρίφιθ – Τζόινερ, δεν θα καθορισθεί, πριν περάσουν εβδομάδες.

 

  • Να διαμορφώσετε καθέναν από τους ακόλουθους τίτλους, που εκφράζουν υπαινιγμούς και σχόλια, έτσι ώστε να αποδίδουν την αντίστοιχη είδηση με τρόπο ουδέτερο.
  1. Άναψε νέες φωτιές η πυρκαγιά στον Ταΰγετο.
  2. Ψηφιακή T.V.: Η κυβέρνηση αγνόησε τις διαμαρτυρίες και έδωσε γη και ύδωρ στα συμφέροντα.
  3. Το «τέρας» του πληθωρισμού βρυχάται.

 

  • Τα σημεία στίξης στα παρακάτω παραδείγματα εκφράζουν κάποιο σχόλιο. Να προσδιορίσετε στο καθένα το είδος του σχολίου (θαυμασμός, ενθάρρυνση, ευχαρίστηση, έκπληξη, συμφωνία, αποδοκιμασία, αποστροφή, αγανάκτηση, κατάπληξη, αποθάρρυνση, δισταγμός, απορία, αμφισβήτηση, ειρωνεία, έμφαση).

α. Στην εξουσία με... ποδήλατο.
β. Με πιστό σύμμαχο έναν ειδικά διαμορφωμένο υπολογιστή, που του επιτρέπει
 να "χειρίζεται" ως δεκαπέντε λέξεις το λεπτό(!!!), άρχισε η μεγάλη περιπέτεια της δημιουργίας για το διάσημο φυσικό Stephen Hawking.
γ. 680.000 Έλληνες δεν ξέρουν ανάγνωση!
δ. 'Aλλος ο ένοχος, άλλος στη φυλακή;
ε. Η Ρωσίδα γιαγιά αναγκάζεται να ζητιανέψει τα προς το ζην. Το ερώτημα όμως είναι ποιος είναι αρκετά γενναιόδωρος για να της προσφέρει ελεημοσύνη...
στ. "΄Επεσαν δραματικά οι βάσεις στις φετινές Γενικές Εξετάσεις!".
ζ. Μην το βάζετε κάτω!
η. Για γέλια ή για κλάματα;

 

  • Σύγκριση δύο αυτοβιογραφικών σηµειωµάτων

Ερώτηση σύντοµης απάντησης

 

 Το πρώτο από τα δύο ακόλουθα αυτοβιογραφικά σηµειώµατα έγραψε ο Κ. Καβάφης και δηµοσιεύτηκε το 1924 στο πανηγυρικό τεύχος του περιοδικού “Νέα Τέχνη”. Το δεύτερο προέρχεται από το εξώφυλλο της ποιητικής συλλογής του Γ. Κρόκου που εκδόθηκε το 1994.

α) Να αναφέρετε τις οµοιότητες και τις διαφορές που παρατηρείτε ανάµεσα σ’ αυτά τα σηµειώµατα ως προς το ύφος και γενικά τη γλωσσική µορφή τους, καθώς και ως προς το είδος των πληροφοριών τους και την έκταση που αφιερώνει κάθε ποιητής σ’ αυτά.

β) Να αναφέρετε τουλάχιστον δύο από τα είδη των πληροφοριών που θα µπορούσαν επιπλέον να περιέχουν ως αυτοβιογραφικά σηµειώµατα. γ) Να αναφέρετε δύο λόγους στους οποίους είναι πιθανό να οφείλονται αυτές οι διαφορές και οι παραλείψεις.

 

Α) Είµαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλε- ξάνδρεια -σ’ ένα σπίτι της Οδού Σερίφ. Μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό µέρος της παιδικής µου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επεσκέφθην την χώραν αυτήν µεγάλος, αλλά για µικρόν χρονικόν διάστηµα. ∆ιέµεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβική µου ηλικία κατοίκησα υπέρ τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολι. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία µου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώµενον από το Υπουργείον των ∆ηµοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά. 217

 

Β) Γεννήθηκα στη Χίο. Η πρώτη µου ανάσα ήτανε µαστίχα. Όταν πρωτάνοιξα τα βλέφαρα, είδα λουλούδια. Ακόµα πιστεύω πως ήτανε µάτια, που µε µάθαιναν πώς να χαµογελώ. Στην αγκαλιά της µάνας µου έµαθα χορό. Αργότερα τον τελειοποίησα στο κύµα. Είδα τα δέντρα και στάθηκα ολόρθος. Είδα τα ρυάκια κι έµαθα να τρέχω. Άκουσα τα κελαηδοπούλια και τραγούδησα. Είδα το νυχτερινό ουράνιο περβόλι µε τ’ αστέρια µανταρίνια στα κλαδιά τους. Ύψωσα το χέρι να τα πιάσω κι όλα χαµήλωσαν ίσως τα φτάσω. Με τη Μικρασιατική καταστροφή άρχισα να µπερδεύω τους αγίους των εκκλησιών µε τους πρόσφυγες. Καταστραφήκαµε κι αντίς να χαθώ, γίνηκα πολίτης όλου του κόσµου. Για να µη µου κολαστεί ο παιδικός παράδεισος, τον φυλάω µες την καρδιά µου. Αυτός µε βοηθά και µοιράζω την ψυχή µου τραγούδι από χείλη σε χείλη. Τραγουδάτε µε. Περισσεύω για όλους.

(Το πρώτο από τα ανωτέρω βιογραφικά σηµειώµατα προέρχεται από τα “Άπαντα” του Κ. Καβάφη, επιµ. Γ. Σαββίδη, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1972, σ. 7 και το δεύτερο από την ποιητική συλλογή του Γ. Κρόκου µε τίτλο Οι φλογέρες της Βηθλεέµ, Αθήνα 1994.)

 

 

 

  • ΒΡΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ

Παρασκευή, 23 Ιουλίου 1943

 

 

Αγαπητή Κίττυ,

Έχω διάθεση να σου διηγηθώ τι θέλει να κάνει ο καθένας μας, όταν θα βγούμε από δω. Η μεγαλύτερη επιθυμία της Μαργκό και του Βαν Ντάαν είναι να βουτήξουν ως το σαγόνι μέσα σε ένα πολύ ζεστό μπάνιο και να μείνουν εκεί μισή ώρα τουλάχιστον. Η κ. Βαν Ντάαν θέλει, πριν από όλα, να φάει γλυκά. Ο Ντύσσελ δεν σκέφτεται παρά τη Λόττε, τη γυναίκα του. Η μαμά θέλει να ξαναβρεί τον καφέ της, ο μπαμπάς να επισκεφτεί τον κ. Βόσσεν και ο Πέτερ να πάει στον κινηματογράφο. Εγώ απλώς θα πετούσα απ’ τη χαρά μου και θα ’μουν τόσο ευτυχισμένη, ώστε δεν θα ’ξερα από πού ν’ αρχίσω.

Εκείνο που επιθυμώ πιο πολύ είναι να ξαναβρεθώ στο σπίτι μου, να μπορώ να κυκλοφορώ ελεύθερα, να κινούμαι και τέλος να εργάζομαι συστηματικά, δηλαδή να ξαναβρώ το σχολείο...

Δική σου

Άννα

 

 Σάββατο, 7 Νοεμβρίου 1942

 

  Αγαπητή Κίτυ

 Η μητέρα προστατεύει τη Μαργκότ, αυτό είναι ολοφάνερο· προστατεύουν πάντα η μια την άλλη. Έχω τόσο πολύ συνηθίσει αυτή την κατάσταση, ώστε έχω γίνει εντελώς αδιάφορη στις μομφές της μητέρας και στην γκρινιάρικη διάθεση της Μαργκότ.

         Δεν τις αγαπώ, παρά μόνο γιατί είναι μητέρα μου και αδερφή μου. Για τον πατέρα, το πράγμα είναι διαφορετικό. Πληγώνομαι κάθε φορά που δείχνει την προτίμησή του για τη Μαργκότ, που επιδοκιμάζει τις πράξεις της, που τη γεμίζει μ' επαίνους και χάδια, γιατί αγαπώ τρελά τον Πιμ. Είναι το μεγάλο μου ιδεώδες. Δεν αγαπώ κανέναν στον κόσμο όσο τον πατέρα.

         Δεν καταλαβαίνει ότι στη Μαργκότ δε φέρεται με τον ίδιο τρόπο που φέρεται σε μένα. Η Μαργκότ είναι αναμφισβήτητα η πιο έξυπνη, η πιο ευγενική, η πιο όμορφη και η πιο καλή! Παρ' όλ' αυτά έχω κι εγώ λίγο δικαίωμα να με παίρνουν στα σοβαρά. Υπήρξα πάντα ο κλόουν της οικογένειας, πάντα με χαρακτηρίζουν ανυπόφορη και πάντα είμαι ο αποδιοπομπαίος τράγος· εγώ πάντα πληρώνω τα σπασμένα, πότε εισπράττοντας επιπλήξεις και πότε πνίγοντας μέσα μου την απελπισία μου. Τα φαινομενικά κανακέματα δε μ' ευχαριστούν πια, ούτε και οι λεγόμενες σοβαρές συζητήσεις. Περιμένω από τον πατέρα κάτι που δεν είναι ικανός να μου δώσει.

Δε ζηλεύω τη Μαργκότ, δεν τη ζήλεψα ποτέ, δε φθόνησα ουδέποτε, ούτε την ομορφιά της ούτε την εξυπνάδα της· το μόνο που ζητώ είναι την αγάπη του πατέρα, την αληθινή στοργή του, όχι μόνο για το παιδί του, αλλά για την Άννα, αυτή που είναι.

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΣΤΟ ΥΦΟΣ   ΤΟΥ  ΚΕΙΜΕΝΟΥ

 

  1. Πως   θα  χαρακτηρίζατε  το   ύφος  στο  ακόλουθο  απόσπασμα  από  κείμενο :

α] απλό     β]  περίτεχνο  γ]  επίσημο ;  

 Να  τεκμηριώσετε  την  απάντησή  σας  με  αναφορά   σε  συγκεκριμένες  εκφραστικές  επιλογές  Κοινότατος, βέβαια, ο τόπος πως η εργασία μπορεί να είναι χαρά, όταν ασχολείσαι με αυτό που αγαπάς και ξέρεις, μ' αυτό που ται­ριάζει στην κλίση σου και στο «μεράκι» σου, μ' αυτό όπου έχεις «μυηθεί» και που άρχισες να το κατακτάς. Αλλά τι χαρά μπορεί να νιώσει ένας φιλόλογος, ένας μαθηματικός, ένας γεωπόνος, που αναγκάζεται να κάνει το γκαρσόνι ή το νυχτοφύλακα για τον επιούσιο; Και τι θα προσφέρει στο περιβόητο «κοινωνικό σύνολο», κάνοντας εργασία που αγνοεί και που μισεί, και μην κάνοντας την ερ­γασία που γνωρίζει και λαχταρά; Μετρήθηκε τάχα πόση είναι αυτού του είδους η σπατάλη εργατικού δυναμικού αλλά και το «διαφεύγον κέρδος» από τη μη αξιοποίηση γνώσεων και σπουδαστικού χρόνου;

 

  1. Πως θα  χαρακτηρίζατε  το   ύφος  στο  ακόλουθο  απόσπασμα  από  κείμενο   : α] επιστημονικό    β]  γλαφυρό    γ]  ειρωνικό ;   

Να  τεκμηριώσετε  την  απάντησή  σας  με  αναφορά   σε  συγκεκριμένες  εκφραστικές  επιλογές

Το ίδιο έγινε με όλα τα γεγονότα, τα πρόσωπα και τα πράματα που άγ­γισε με το μαγικό ραβδί της η Μεγάλη Τέχνη. Ας ξαναθυμηθούμε κείνο το παλιό παραμύθι που μας έλεγε η γιαγιά, για την πολιτεία που μια κατάρα τη μαρμάρωσε. Εκεί, λέει, όλα τα 'χε σκεπάσει η σιωπή της ακινησίας. Τ' αηδόνια ασάλευτα, βουβά πάνω στα ακίνητα κλαδιά. Τα δάση πετρωμένα. Κανένα αγέρι. Μήτε ένα θρόισμα. Οι βρύσες στερεμένες, και μπροστά στις στεγνές γούρνες μαρμαρωμένες και οι κοπέλες, με τις στάμνες στο χέρι, αδειανές. Έτσι, παντού. Οι άνθρωποι και τα ζωντανά, πετρωμένα αγάλματα. Τα μά­τια τους αδειανά από βλέμμα και το στόμα τους από φωνή. Τα κύματα στη θά­λασσα μαρμάρωσαν κι αυτά.   Και κάποια μέρα, να και περνά η Πεντάμορφη, η μικρή μάγισσα. Περνά μέσα στη νεκρή πολιτεία, χαμογελά με καλοσύνη, και τ' αγγίζει όλα με το τριανταφυλλί ραβδάκι της. Τις πέτρες, τις πόρτες, τους αν­θρώπους, τα δέντρα και τα νερά. Και τότες γίνεται το θάμα. Ένας άνεμος ζω­ής φυσά πάνω στη μαρμαρωμένη χώρα.

 

  1. Το ύφος  του  ακόλουθου  κειμένου  έχει  στοιχεία  του  προφορικού  λόγου . Να   εντοπίσετε  τρία   στοιχεία  του  κειμένου   που  το  επιβεβαιώνουν

 

Από το καρτέρι  στην πλατεία Ομονοίας  ως το καραούλι  στις αίθουσες  των δικαστηρίων   και τα .....τυχερά τηλέφωνα  που λαμβάνει    κάθε εκπομπή   βρίσκεται  ο  « αυριανός»  καλεσμένος   των καθημερινών  ανθρωποκεντρικών εκπομπών . Δημοσιογράφοι  κάποιων  «ριάλιτι σόου»  στέκονται   σε   διάφορες  πιάτσες   των Αθηνών περιμένοντας   την  .... ξεχωριστή περίεργη  φάτσα    με την περίεργη   ερωτική  ιστορία    , η παρουσίαση της οποίας    θα ανεβάσει   στα ουράνια    τους αριθμούς    τηλεθέασης της εκπομπής  . Ε  λοιπόν όλοι αυτοί  οι πρωταγωνιστές   καταφεύγουν   στην τηλεόραση  γιατί έτσι  λύνονται  πάρα πολλές φορές  τα προβλήματά  τους ή  τουλάχιστον    επισπεύδονται  λύσεις . Μου   φαίνεται πως   η   τηλεόραση    έχει  υποκαταστήσει    τις κρατικές  αρχές .

 

  • Να χωρίσεις σε παραγράφους :

  Στη δημοκρατούμενη κοινότητα κάθε μέλος ενεργεί και δρα μέσα σ' έναν κύκλο ανεξαρτησίας, ενώ τη μάζα και το πλήθος της το δένουν οι ορμές και το συνέχουν τα πάθη, τα οποία εξωτερικεύονται κατά τον ίδιο και απαράλ­λαχτα όμοιο, πανομοιότυπο τρόπο. Η μάζα   ακολουθεί πάντα τη γραμμή που της δίνεται, δηλαδή που της επιβάλλεται απ' έξω, χωρίς να μπορεί ν' ασκήσει κανένα είδος κριτικής. Η κοινότητα πραγματοποιεί τους σκοπούς της ακολουθώντας διάφορους δρόμους και τρόπους, γιατί σε κάθε μέλος της είναι επιτρεπτό να ζει και να δρα κατά τον τρόπο του κι ελεύθερα. Παρομοίασαν τον άνθρωπο, δηλαδή κάθε μέλος της δημοπρατούμενης κοι­νότητας, με τα πετραδάκια του ψηφιδωτού. Το καθένα κρατά μέσα στην ατέ­λεια του το δικό του χρώμα και σχήμα. Το ένα συμπληρώνει το άλλο, και όλα μαζί το σύνολο. Μέσα στο σύνολο και για το σύνολο έχει το καθένα του την ξεχωριστή του θέση και παίρνει την αξία του. Το ένα δεν μπορεί να αντικα­ταστήσει το άλλο. Ωστόσο, αυτή η ανομοιότητα προσδίδει στο καθένα την αξία του. Το ίδιο παρατηρείται και στους ανθρώπους μέσα σε μια σωστή κοι­νότητα. Ο ένας δε μοιάζει με τον άλλον. Είναι μοναδικός. 

 

  • Να   εξηγήσετε  τη  χρήση  των  σημείων  στίξης  στα  ακόλουθα  παραδείγματα 
  1. [παρένθεση ] =>    
  2. [διπλή  παύλα]=>  
  3. [παύλα ]=>
  4. [άνω και  κάτω  τελεία ] =>

 

  • Να διακρίνετε  σε  ποιες  από  τις  παρακάτω  φράσεις  η  γλώσσα  χρησιμοποιείται  κυριολεκτικά  και  σε  ποιες  μεταφορικά
  1. Δύο σημαντικότατα αγαθά, η ασφάλεια και η ελευθερία, συγκρούονται στη διεθνή αρένα
  2. Τα προσωπικά δεδομένα περνούν σε δεύτερη μοίρα

 

  • Να αναγνωρίσετε τον τρόπο ανάπτυξης των παραγράφων 
     
    Η αποκατάσταση του πλούτου και η συμβολική υποβάθμιση της φτώχειας οδήγησε σε μία μεγάλη πολιτική οπισθοδρόμηση: από το αίτημα της ισότητας και της δικαιοσύνης περάσαμε βαθμιαία στη διεκδίκηση της προστασίας και της αλληλεγγύης και στη συνέχεια στη λογική της συμπόνιας και της φιλανθρωπίας. Και από τη συμπόνια διο­λισθήσαμε τελικά στην αδιαφορία και στον αποκλεισμό. Οι φτωχοί, οι άνεργοι, οι μετανάστες κατασκηνώνουν στο περιθώριο των ανεπτυγμένων κοινωνιών και μένουν εκεί χωρίς φωνή, χωρίς οργάνωση, χωρίς εκπροσώπηση. 

    2. Αυτοδημιούργητος θεωρείται ο άνθρωπος που με τη δύναμη της θέλησης του, το ταλέντο και τις ικανότητες του, μπορεί να ξεπερνάει τις οικονομικές αντιξοότητες και τα κοινωνικά κατεστημένα, που του φράζουν την εξέλιξη του. Με ισχυρή θέληση και άκαμπτη επιμονή, κατορθώνει να φτάνει στο τέρμα της προσπάθειας του. Πρόκειται για μια προσωπική αναμέτρηση στον χώρο της αγοράς, της επιστήμης ή του ελεύθερου χρόνου. 

    3. Η γενική κρίση που αντιμετωπίζει ο βιομηχανικός μας πολιτισμός, καθώς περνούμε μέσα από την τελευταία δεκαετία του αιώνα στον επόμενο, δεν ήταν δυνατό να αφήσει ανέγγιχτο ένα κοινωνικό φαινόμενο, με τόσες προεκτάσεις στη ζωή και την ιδεολογία του συστήματος. Η απελευθερωτική κουλτούρα του σώματος έχει καταλήξει έτσι σε καταπιεστική κουλτούρα του πνεύματος. Υποκύπτει μηχανικά στην αλλοτριωμένη αρχή της ανταγωνιστικότητας και της αποδοτικότητας, στην αναγκαιότητα της ιεραρχημένης τάξης και στη λογική της ποσοτικής αποτίμησης του ανθρώπινου έργου. 
  • Να αναγνωρίσετε το ρηματικό πρόσωπο που κυριαρχεί στα ακόλουθα παραδείγματα και να εξηγήσετε τη χρήση του από τον συγγραφέα 

    Ωστόσο, αυτοί που κάλεσαν τις μάζες στα γήπεδα και τις οθόνες έτσι τις ήθελαν: μαινόμενες. Να μετέχεις κι εσύ, διαφο­ρετικά τίθεσαι έξω από τα εθνικοκοινωνικά δρώμενα. Ούτε σε μια παρέα δεν έχεις θέση. Πρέπει να πάρεις θέση, υ­πέρ ή κατά, να ξέρεις πλήθος λεπτομερειών, όλες τις στατιστικές που αραδιάζουν οι τηλεπαρουσιαστές και οι ηλε­κτρονικοί υπολογιστές, να συμμερίζεσαι όλα αυτά τα σπουδαία, να τα υποστηρίζεις, να τα στηρίζεις, να τα ζεις με το σώμα σου το ίδιο, με την ψυχή σου, με πάθος, με φανατισμό άνευ όρων, άνευ ορίων (...). 

    2. Κατεξοχήν το φαινόμενο της ευνοιοκρατίας συναντιέται σε χώρες που είναι καθυστερημένες κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά ή σε χώρες που υπάρ­χει χάσμα μεταξύ των κοινωνικών τάξεων. Είναι γεγονός πως ευνοιοκρατικά δε λειτουργούν μόνο πολιτικά πρόσωπα, αλλά και άλλα, διοικητές οργανισμών, κα­θηγητές Πανεπιστημίων κ.λπ. Οπωσδήποτε όμως το φαινόμενο είναι πολιτικό, γιατί σίγουρα η πολιτική εξουσία ευθύνεται για ό, τι συμβαίνει σε μια χώρα, γιατί αυτή καθορίζει το νομικό πλαίσιο, αυτή δίνει τους γενικούς προσανατολι­σμούς, τις ανάλογες κατευθύνσεις. 

 

  • Τι επιτυγχάνεται με τη χρήση του μικροπερίοδου λόγου στο ακόλουθο απόσπασμα;

 

Αλληλεγγύη είναι η μαγική λέξη. Αυτή δείχνει τη βαθμίδα πολιτισμού κάθε κοινωνίας. Απ' αυτήν εκπηγάζουν τα σπουδαία και καλά επιτεύγματά της. Αρκεί να μην επαναπαυθεί στο χρόνο της κρίσης. Πολιτισμός είναι η μύηση στη διάρκεια . Δημοκρατία είναι η συνειδητοποίηση ότι η κοινωνία οφείλει να αποκτήσει, άμεσα, θεσμική υπόσταση. Καλές κι ενθαρρυντικές οι δύο μικρές ειδήσεις, αλλά πόσες άλλες καλύπτονται από το σκότος; Τοπικές κοινωνίες: η μόνη λύση.

 

Σεμινάριο

                                                                                                                                                                      

                                              

Ακολουθήστε μας

Log in