Λύκειο

Αγάπη - Γιάννης Ρίτσος «Η σονάτα του σεληνόφωτος»

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ - ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΓΑΠΗ

ΣΕΒΗ ΔΡΙΜΑΡΟΠΟΥΛΟΥ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

ΘΕΜΑ Α

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Η ευτυχία τον 21ο αιώνα

                                                                                 ΜΑΝΙΝΑ ΝΤΑΝΟΥ
Η καλή ζωή χτίζεται με καλές σχέσεις. Δεν υπάρχει τίποτα πιο καταλυτικό για την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, πνευματική και σωματική, άρα για τη μακροπρόθεσμη ευτυχία τους, από την πλούσια, ποιοτική ανθρώπινη διασύνδεση. Ούτε τα χρήματα ούτε η φήμη, που αποτελούν τους κυριότερους στόχους των νέων ανθρώπων, όπως προέκυψε από πρόσφατη έρευνα, δεν εγγυώνται την ευτυχία. Μόνο οι ζεστές, ποιοτικές ανθρώπινες σχέσεις οδηγούν σε αυτήν.

Το βασικότερο αυτό που ήδη είπαμε: οι καλές σχέσεις μας κρατούν ευτυχισμένους και υγιείς - η μοναξιά κυριολεκτικά σκοτώνει. Δεν έχει σημασία η ποσότητα των σχέσεων που κάνουμε, αλλά η ποιότητά τους, το πόσο μπορούμε να μοιραστούμε, να βρούμε κατανόηση, να βασιστούμε στον σύντροφο, στους φίλους, στις κοινωνικές μας επαφές. Οι καλές σχέσεις δεν προστατεύουν μόνο τη σωματική υγεία, αλλά και την πνευματική. Ενώ οι επτά βασικοί παράγοντες που προδιαγράφουν μια ευτυχισμένη ζωή είναι η αποχή από το κάπνισμα, η μόρφωση, το καλό σωματικό βάρος, ο καλός και σταθερός γάμος ή μόνιμη σχέση, η άσκηση, η μη κατάχρηση αλκοόλ και κυρίως η ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε. Ακόμη και ο αλκοολισμός, που θεωρείται βασικός παράγοντας δυστυχίας, σύμφωνα με το Χάρβαρντ, δεν είναι μόνο γιατί επιβαρύνει την υγεία, αλλά κυρίως γιατί διαλύει τις ανθρώπινες σχέσεις του παθόντος - αυτό είναι που τον καταδικάζει στη δυστυχία.

 «Αν συμφωνήσουμε ότι ευτυχία είναι να ζει κανείς ποιοτικά και να είναι ευχαριστημένος από τη ζωή του, αυτός είναι ένας στόχος που αξίζει κανείς να επιδιώκει», λέει η κ. Ανδριτσάνου. «Και θα τον συνέδεα και με το να ζούμε στο τώρα. Όταν ζούμε στο τώρα και δεν μας απορροφά τι έχει φύγει στο παρελθόν και τι φοβόμαστε ότι θα γίνει στο μέλλον, όλα μπαίνουν σε διαστάσεις πολύ λιγότερο επιβαρυντικές, τρομακτικές και θλιβερές». Είναι αλήθεια πως, σύμφωνα με τις τελικές σκέψεις των επιστημόνων πάνω στην έρευνα, η αυξημένη ικανότητα για συγχώρεση είναι βασικό στοιχείο όσων ζουν καλύτερες ζωές. Η δυνατότητα να αφήνουμε πράγματα πίσω οδηγεί σε επιτυχημένο «μεγάλωμα» πολύ περισσότερο από το να κρατάμε απωθημένα με ανθρώπους ή καταστάσεις.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΔΙΑΣΚΕΥΗ - ΑΠΟΣΠΑΣΠΑ 

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Ο σύγχρονος άνθρωπος ζει και αναπνέει μέσα σε έντονα υλιστική ατμόσφαιρα, η οποία θα τον κάνει όλο και περισσότερο αδιάφορο, κάτι που δυσκολεύει πολύ την πορεία του εγώ προς το εσύ, όσο κι αν συναντιέται με τους άλλους σε μια επώνυμη ή ανώνυμη συνάντηση. Γίνεται όλο και περισσότερο ατομικιστής , όλο και πιο εγωιστής , όλο και κλείνεται μέσα στον εαυτό του από πολλές αιτίες, όσο κι αν δημιουργεί τυπικές, συμβατικές σχέσεις, γιατί κρατά τον εσωτερικό του κόσμο κλειστό, κάτω από ένα περιχαρακωμένο εγώ. Κι αυτήν την κατάσταση δεν την παρατηρεί κανένας μόνο έξω, στην κοινωνία, αλλά και μέσα στις πιο στενές ομάδες, κοινότητες, μέσα στην οικογένειά μας, ανάμεσα στους γονείς και στα παιδιά, ανάμεσα στο ανδρόγυνο. Είναι δύσκολος ο προσανατολισμός του εγώ προς το εσύ μέσα στις κοινωνίες μας, όπου η συγκεκριμένη σχέση του ενός ατόμου με το άλλο έχασε τον ανθρώπινο χαρακτήρα της και διαπνέεται καθ’ ολοκληρίαν από πνεύμα συμφεροντολογικό.

Όλες οι κοινωνικές και προσωπικές σχέσεις κυριαρχούνται από τους νόμους της αγοράς. Η αλλοτρίωση από το οικονομικό πεδίο έχει απλωθεί και στις προσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, που έχουν πάρει μορφή σχέσεων μεταξύ πραγμάτων. Το πνεύμα αυτής της συμφεροντολογίας καθιστά αδύνατη τη φιλική και αρμονική συνάντηση του εγώ προς το εσύ. Φόβος, μίσος, δυσπιστία, εγωισμός και λοιπές αντικοινωνικές ιδιότητες επισκιάζουν τον κόσμο μας, τον κόσμο της αφθονίας και της ευμάρειας, μέσα στον οποίο υποφέρουμε κάτω από τη βία, τη σκληρότητα, την έλλειψη ανθρωπιάς, κάτω από την αβεβαιότητα της ύπαρξής μας τόσο ο καθένας μας, όσο και οι πολλοί, οι ομάδες, οι λαοί και η ανθρωπότητα ολόκληρη. Φαίνεται πως έχουμε χάσει το δρόμο που οδηγεί προς το συνάνθρωπό μας, γιατί απομάθαμε να ζούμε από την πρωτογενή αυθορμησία της καρδιάς μας.

 

Ι.Ν. Ξηροτύρης (Διασκευασμένο κείμενο - απόσπασμα)

1. Σύμφωνα και με τα δύο κείμενα γιατί η αγάπη θεωρείται σημαντική στη ζωή ενός ανθρώπου, για ποιο λόγο όμως οι ανθρώπινες σχέσεις γίνονται όλο και πιο δύσκολες; 

2. Να αναλύσεις πρόταση  Όταν ζούμε στο τώρα και δεν μας απορροφά τι έχει φύγει στο παρελθόν και τι φοβόμαστε ότι θα γίνει στο μέλλον, όλα μπαίνουν σε διαστάσεις πολύ λιγότερο επιβαρυντικές, τρομακτικές και θλιβερές με τη μέθοδο της αιτιολόγησης .

ΘΕΜΑ Β

1. Να εξετάσετε τη συνοχή της δεύτερης παραγράφου του Κειμένου 1.

2. Να βρείτε τον τρόπο σύνδεσης της παρακάτω πρότασης του κειμένου και να γράψετε τι δηλώνει :

Φόβος, μίσος, δυσπιστία, εγωισμός και λοιπές αντικοινωνικές ιδιότητες επισκιάζουν τον κόσμο μας, τον κόσμο της αφθονίας και της ευμάρειας, μέσα στον οποίο υποφέρουμε κάτω από τη βία, τη σκληρότητα, την έλλειψη ανθρωπιάς, κάτω από την αβεβαιότητα της ύπαρξής μας τόσο ο καθένας μας, όσο και οι πολλοί, οι ομάδες, οι λαοί και η ανθρωπότητα ολόκληρη.

3. Να βρείτε ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο για την κάθε υπογραμμισμένη λέξη του κειμένου:

Η αλλοτρίωση από το οικονομικό πεδίο έχει απλωθεί και στις προσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, που έχουν πάρει μορφή σχέσεων μεταξύ πραγμάτων. Το πνεύμα αυτής της συμφεροντολογίας καθιστά αδύνατη τη φιλική και αρμονική συνάντηση του εγώ προς το εσύ. Φόβος, μίσος, δυσπιστία, εγωισμός και λοιπές αντικοινωνικές ιδιότητες επισκιάζουν τον κόσμο μας, τον κόσμο της αφθονίας και της ευμάρειας, μέσα στον οποίο υποφέρουμε κάτω από τη βία, τη σκληρότητα, την έλλειψη ανθρωπιάς, κάτω από την αβεβαιότητα της ύπαρξής μας τόσο ο καθένας μας, όσο και οι πολλοί, οι ομάδες, οι λαοί και η ανθρωπότητα ολόκληρη.

ΘΕΜΑ Γ

Να γράψετε ένα άρθρο (200 λέξεων) όπου θα διατυπώσετε τις σκέψεις σας σχετικά με την κρίση που διατρέχουν οι ανθρώπινες σχέσεις. Να αναφερθείτε στα αίτια και στα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για την κοινωνία. 

ΘΕΜΑ Δ

Διαβάζοντας προσεκτικά το ποίημα του Ρίτσου να εντοπίσετε και να σχολιάσετε σε ένα κείμενο 150 λέξεων την παρουσία της αγάπης αλλά και της μοναξιάς στην ζωή του ατόμου. 

Γιάννης Ρίτσος, Η Σονάτα του Σεληνόφωτος (απόσπασμα)
Θα καθίσουμε λίγο στο πεζούλι, πάνω στο ύψωμα,
κι όπως θα μας φυσάει ο ανοιξιάτικος αέρας
μπορεί να φανταστούμε κιόλας πως θα πετάξουμε,
γιατί, πολλές φορές, και τώρα ακόμη, ακούω τον θόρυβο
του φουστανιού μου
σαν τον θόρυβο δύο δυνατών φτερών που ανοιγοκλείνουν,
κι όταν κλείνεσαι μέσα σ αυτόν τον ήχο του πετάγματος
νιώθεις κρουστό το λαιμό σου, τα πλευρά σου, τη σάρκα σου,
κι έτσι σφιγμένος μες στους μυώνες του γαλάζιου αγέρα,
μέσα στα ρωμαλέα νεύρα του ύψους,
δεν έχει σημασία αν φεύγεις ή αν γυρίζεις
κι ούτε έχει σημασία που άσπρισαν τα μαλλιά μου,
(δεν είναι τούτο η λύπη μου η λύπη μου
είναι που δεν ασπρίζει κι η καρδιά μου).
Άφησε με να’ ρθω μαζί σου

 
Το ξέρω πως καθένας μοναχός πορεύεται στον έρωτα,
μοναχός στη δόξα και στο θάνατο.
Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί.
Άφησε με να ’ρθω μαζί σου.

Σεμινάριο

                                                                                                                                                                      

                                              

Ακολουθήστε μας

Log in