Παιδιά που δεν ξέρουν τι θα πει σχολείο

Παιδιά που δεν ξέρουν τι θα πει σχολείο

Η ανθρώπινη ευημερία, το υπέρτατο αγαθό που επαγγέλλεται κάθε πολιτική εξουσία και κοινωνία εξαρτάται άμεσα από την παροχή βασικής εκπαίδευσης με ίσους όρους για όλους. Αυτό είναι το κεντρικό συμπέρασμα της ετήσιας έκθεσης της Unicef για την κατάσταση των παιδιών στον κόσμο στο κατώφλι του 2004, η οποία παρουσιάζεται σήμερα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

            Σύμφωνα με την έκθεση, η παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης στα κορίτσια θα βελτίωνε σημαντικά άλλους δείκτες ευημερίας, καθώς σήμερα η πλειονότητα των χωρών με τα χαμηλότερα ποσοστά εγγραφής κοριτσιών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας, όπου περισσότερα από το 15% των παιδιών χάνουν τη ζωή τους πριν συμπληρώσουν τα πέντε τους χρόνια.

            Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα διατηρεί ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά βρεφικής και παιδικής θνησιμότητας (0,5%) ενώ τη θλιβερή πρωτιά έχει η Σιέρα Λεόνε με ποσοστό 28,4%. Το προσδόκιμο επιβίωσης είναι ιδιαίτερα υψηλό στη χώρα μας συγκριτικά με τον υπόλοιπο πλανήτη, καθώς αγγίζει τα 78 έτη ζωής, ενώ την πρώτη θέση διατηρούν οι Ιάπωνες (81 χρόνια), ενώ μόλις τα 33 χρόνια φθάνουν κατά μέσο όρο οι κάτοικοι της Ζάμπια.

            Από τους υπόλοιπους δείκτες που παρουσιάζει η έκθεση, αξίζει να σημειωθεί ότι μηδενικά ποσοστά αναλφαβητισμού εμφανίζουν μόνο οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και τα νησιά Mπαρμπέιντος, ενώ η Ελλάδα έχει 3% αναλφαβητισμό. Στον αντίποδα, οι αφρικανικές χώρες υπολείπονται ακόμη αρκετά, με πρώτη σε αναλφαβητισμό τη Νιγηρία (84%). Από τα 121 εκατομμύρια παιδιά που απέχουν από τη σχολική διαδικασία ανά τον κόσμο, τα 65 εκατομμύρια είναι κορίτσια. Υπολογίζεται ότι το 83% όλων των κοριτσιών που δεν υπήρξαν μαθήτριες ζουν στην Αφρική, τη Νότια Ασία και τον Ειρηνικό.

            Η έκθεση δείχνει ότι τα κορίτσια που αποστερούνται εκπαίδευσης είναι πιο ευάλωτα στη φτώχεια, την πείνα, τη βία, την κακοποίηση, την εκμετάλλευση και τη διακίνηση και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από ασθένειες. Διαπιστώνεται ότι οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες και τα διεθνή χρηματοοικονομικά ιδρύματα απέτυχαν να σταθούν στο ύψος των δεσμεύσεών τους να χρηματοδοτήσουν την εκπαίδευση. Αυτό πιθανότατα αποδίδεται στην τρέχουσα ενασχόληση με την ασφάλεια, η οποία σχεδόν μονοπώλησε τα επενδυτικά προγράμματα.

            Η Unicef, στο πλαίσιο του απολογισμού δράσης της, αναφέρει το παράδειγμα 13 χωρών, στις οποίες εφαρμόστηκαν προγράμματα με στόχο την ισότητα των φύλων στην εκπαίδευση. Ειδικότερα, στο Αφγανιστάν, η εκστρατεία «Πίσω στο Σχολείο» έδωσε τη δυνατότητα σε 4 εκατομμύρια παιδιά να εγγραφούν στο σχολείο και από αυτά το ένα εκατομμύριο ήταν κορίτσια.

Έλενας Kαρανάτση από τον ημερήσιο τύπο

 

Α. Παρατηρήσεις:

1. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 80 – 100 λέξεις.

2.  Κάθε φράση αναφέρεται αντίστοιχα σε μία παράγραφο. Απαντήστε χαρακτηρίζοντας σωστή λάθος

α	Το κείμενο ξεκινά από μια γενική κρίση
β	Τα στατιστικά στοιχεία συσχετίζουν την εκπαίδευση των κοριτσιών με
	την παιδική θνησιμότητα
γ	Το πρόβλημα του αναλφαβητισμού παρουσιάζεται πολύ σημαντικό σ’
	όλο τον κόσμο
δ	Η απουσία εκπαίδευσης κάνει τον πληθυσμό και κυρίως τα κορίτσια πιο
	ευάλωτο σε πολλά άλλα προβλήματα
ε	Τα εκπαιδευτικά προγράμματα όταν χρηματοδοτούνται και
	εφαρμόζονται φέρνουν αποτελέσματα

 

3. Να βρεθούν συνώνυμα των παρακάτω λέξεων του κειμένου: επαγγέλλεται, ευημερία, προσδόκιμο, ευάλωτα, δεσμεύσεων

4. όπως προκύπτει από την τρίτη και τέταρτη παράγραφο ο αναλφαβητισμός πλήττει κυρίως τα κορίτσια και ευθύνεται για πλήθος άλλα προβλήματα; Γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό; Τι δείχνει για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία;

 

Β. Έκθεση:

Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σε ένα κείμενο 400 -500 λέξεων.

 

 

Συμπληρωματικό κείμενο για τον αλφαβητισμό

 

Αναλφαβητισμός: Ένα κληρονομικό πρόβλημα

Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, το 32% των Ελλήνων υποεκπαιδευμένων, βλέποντας ένα λογαριασμό της ΔΕΗ, δεν μπορεί να καταλάβει ποια είναι η ημερομηνία πληρωμής του...
            Ο αναλφαβητισμός είναι ένα φαινόμενο που αναπαράγεται. Κληρονομείται τις περισσότερες φορές, από γενιά σε γενιά, καθώς η εκπαίδευση των παιδιών συνδέεται άμεσα με το μορφωτικό επίπεδο των γονέων. Το φύλο, η οικονομική κατάσταση και ο τόπος διαμονής αφήνουν το αποτύπωμά τους στις περιπτώσεις ανάπτυξης του αναλφαβητισμού.
            Σύμφωνα με στοιχεία της Ουνέσκο, το μεγαλύτερο κύμα αναλφαβητισμού πλήττει τη νότια και δυτική Ασία, την Αφρική και τα αραβικά κράτη. Μάλιστα, η Μπουργκίνα Φάσο θεωρείται η χώρα με το χαμηλότερο ποσοστό αλφαβητισμού στον κόσμο, μόλις με 12,8%. Ακολουθούν ο Νίγηρας με 14,4% και το Μαλί με 19%.
            Η 8η Σεπτεμβρίου γιορτάζεται από το 1966 ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού. Ο αναλφαβητισμός διακρίνεται σε απόλυτο, γενικό ή οργανικό και σε λειτουργικό. Στην πρώτη περίπτωση, έχουμε ολοκληρωτική άγνοια γραφής και ανάγνωσης. Από την άλλη, ο λειτουργικός αναλφαβητισμός αναφέρεται σε μια απουσία κοινωνικών γνώσεων. Το άτομο αδυνατεί να διαχειριστεί τον εαυτό του μέσα στην κοινωνία που ζει. Ο όρος «υποεκπαίδευση» συγγενεύει ερμηνευτικά με τον λειτουργικό αναλφαβητισμό.
            Στη χώρα μας, σχεδόν ένας στους δύο χαρακτηρίζεται ως υποεκπαιδευμένος. Αυτό αποδεικνύει και έρευνα που έχει πραγματοποιήσει το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Το ποσοστό των ερωτώμενων που δεν έχει ολοκληρώσει εννέα έτη εκπαίδευσης φτάνει το 44,8%, ενώ όσοι δεν παρακολούθησαν το Δημοτικό ή δεν ολοκλήρωσαν τη φοίτηση σε αυτό, είναι το 26,7% του συνόλου.
            Πρώτες το νήμα του αναλφαβητισμού κόβουν οι γυναίκες, καθώς αποτελούν το 73,5% των απόλυτα αναλφάβητων, ενώ στους άντρες το ποσοστό φτάνει το 26,5%. Αυτό ενισχύεται από την παρουσία κοινωνικών ανισοτήτων, ακόμα και στον 21ο αιώνα. Οι ρίζες του αναλφαβητισμού, επίσης, επεκτείνονται στη φτώχεια και τις βιοποριστικές ανάγκες, στο χάσμα μεταξύ των επαρχιών και των αστικών κέντρων, στην παθολογία του σχολείου και της παροχής παιδείας και σε κάποιες περιπτώσεις σε πολεμικές εχθροπραξίες. Οι πιο ευάλωτες ομάδες ανθρώπων απέναντι στο πρόβλημα του αναλφαβητισμού είναι οι μειονότητες, όπως οι αθίγγανοι, και οι μετανάστες.
            Τα μεγαλύτερα ποσοστά του φαινομένου συγκεντρώνονται σε αγροτικές ή ημιαστικές περιοχές. Έτσι, η Κεντρική Μακεδονία με ποσοστό 58,9% «χτυπάει» πρωτιά και ακολουθεί η Πελοπόννησος με 57,4%, η Ήπειρος με 56,8% και η Δυτική Ελλάδα με 56,1%. Στην Αθήνα, τα ποσοστά πέφτουν στο 29,9% και στην Θεσσαλονίκη στο 32,1%.
            Επίσης, παρατηρείται ότι το φαινόμενο έχει πιο έντονη παρουσία σε συγκεκριμένους εργασιακούς τομείς. Γεωργοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς, ανειδίκευτοι εργάτες και τεχνίτες - χειριστές μηχανημάτων παραμένουν υποεκπαιδευμένοι. Ενδιαφέρον, ωστόσο, προκαλεί το γεγονός πως ένα 34,5% των ιδιοκτητών και διευθυντών καταστημάτων και επιχειρήσεων ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
            Καθοριστικό, ωστόσο, ρόλο για την αναπαραγωγή του φαινομένου διαδραματίζει το οικογενειακό περιβάλλον. Το 86% των ερωτώμενων που δεν έχουν ολοκληρώσει την 9χρονη εκπαίδευση, είχαν έναν πατέρα, ο οποίος παρομοίως δεν πήγε στο σχολείο.
            Οι συνέπειες του αναλφαβητισμού δεν πρέπει να υποτιμώνται. Η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου, που προάγει το φαινόμενο του αναλφαβητισμού, δεν συνάδει με την πρόοδο και την εξέλιξη του ανθρώπου. Ο αναλφάβητος συχνά απομονώνεται ή νιώθει εσωστρεφής και αποκλεισμένος από κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα και πλημμυρίζεται από συναισθήματα «κατωτερότητας». Επιπλέον, περιορίζεται το φάσμα εργασιών, στο οποίο μπορεί να ανταποκριθεί και δεν είναι λίγες οι φορές που το άτομο εξαρτάται από άλλους. Ο αναλφαβητισμός δεν είναι παρά τροχοπέδη στην ανάπτυξη κάθε τομέα.
            Από την έρευνα προκύπτει επιπλέον ότι οι υποεκπαιδευμένοι έχουν πιο αναπτυγμένο το αίσθημα της εθνικότητας και της θρησκείας από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Το 37,5% από τους λειτουργικά αναλφάβητους βλέπει την παρουσία των αλλοδαπών ενοχλητική. Επίσης, αξιολογούν την θρησκεία ως τη μέγιστη αξία, με το συντριπτικό ποσοστό του 95,7% σε σχέση με τις υπόλοιπες αξίες.
            Την προτίμησή τους δείχνουν με υπεροχή και στην τηλεόραση (92,6%), σε σχέση με τους υπολοίπους. Αντιθέτως, δύο στους τρεις δε διαβάζει ποτέ βιβλία.
Πολύ σημαντική είναι η διαπίστωση πως το 70% σχεδόν των υποεκπαιδευμένων αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αυτοεξυπηρέτησή του σε μία τουλάχιστον από ορισμένες απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως κατανόηση οδηγιών χρήσης φαρμάκων, σύνταξη επιστολής και χρήση τηλεφωνικού καταλόγου. Ακόμα, το 46,2% αντιμετωπίζει προβλήματα στην αυτοεξυπηρέτησή του σε σχέση με μία τουλάχιστον από τις εξής Δημόσιες Υπηρεσίες: εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία, δήμοι -Ο.Τ.Ε., Δ.Ε.Η., αστυνομία.
            Για την καταπολέμηση του προβλήματος, χρειάζεται η ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση τόσο των κρατικών φορέων όσο και η εξατομικευμένη συνεισφορά. Η απαγόρευση της παιδικής εργασίας θα είναι σωτήρια όπως και η οικονομική ενίσχυση των ασθενέστερων τάξεων και λαών αλλά και η ενίσχυση ακριτικών και αγροτικών περιοχών. Είναι γεγονός πως η πιο διαδεδομένη αιτία εγκατάλειψης του σχολείου είναι η οικονομική ανέχεια.
            Ωστόσο, ενθαρρυντικό στοιχείο για την χώρα μας είναι το γεγονός ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά αναλφαβητισμού σημειώνονται σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας. Συγκεκριμένα, το 80,7% των λειτουργικά αναλφάβητων είναι από 65 ετών και πάνω, ενώ τα ποσοστά μειώνονται όσο πηγαίνουμε σε πιο νεαρές ηλικίες, όπως 15 με 24 ετών, όπου το ποσοστό φτάνει το 10,6%.

Πηγές: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, ΟΥΝΕΣΚΟ

 

Παρατηρήσεις:

1.      Με ποιούς τρόπος/ μεθόδους αναπτύσσεται η τέταρτη παράγραφος του κειμένου.

2.      Πως υλοποιείται η συνοχή των παραγράφων 5 έως 10;

3.      Να γράψετε τους πλαγιότιτλους στις 5 τελευταίες παραγράφους.