Γυμνάσιο

Τελικό : Θεωρία - Ασκήσεις (Εξετάσεις Ιουνίου)

Επαναληπτικές  ασκήσεις Θεωρίας Γ’ Γυμνασίου

ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΎΝΔΕΣΜΟΙ

  1. Συμπλεκτικοί: και, ούτε, μήτε.
  2. Διαζευκτικοί: ή, ή-ή, είτε, είτε-είτε, είτε-ή.
    3. Αντιθετικοί: αλλά, παρά, όμως, ωστόσο, ενώ, μόνο (που), μα (χρησιμοποιείται κυρίως στον προφορικό λόγο), εντούτοις, μολαταύτα, εκεί που, (κι) έπειτα, εξάλλου, μάλιστα.
    4. Συμπερασματικοί: λοιπόν, ώστε, άρα, έτσι, που, έπειτα, τότε, ύστερα, επομένως.
    5. Επεξηγηματικός: δηλαδή.

 

ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
1. Ειδικοί: ότι, πως, που.
2. Χρονικοί: όταν, σαν, ενώ, καθώς, κάθε που, αφού, αφότου, πριν (να), μόλις, προτού, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, εφόσον, άμα, εκεί που (= μόλις), ευθύς ως.
3. Αιτιολογικοί: επειδή, αφού, καθώς, διότι, μια και, μια που.
4. Υποθετικοί: αν, εάν, (άμα, σαν).
5. Τελικοί: να, για να.
6. Αποτελεσματικοί: ώστε, ώστε να, έτσι που, που, (για να).
7. Διστακτικοί ή ενδοιαστικοί: μη(ν), μήπως.
8. Εναντιωματικοί / παραχωρητικοί: αν και, μολονότι, μόλο που, παρ’ όλο που, και που, και ας, και αν, και αν ακόμη, ακόμη και αν, έστω και αν, παρ’ ότι, ενώ, και που, και ας.

  1. Στις παρακάτω φράσεις να βρείτε τις προτάσεις και να δηλώσετε τον τρόπο σύνδεσής τους.
  • Όταν απειλείται η ελευθερία σου, όταν αγωνίζεσαι για την επιβίωσή σου, όταν κινδυνεύει η παγκόσμια ισορροπία, δεν έχεις άλλη επιλογή.
  • Προσπάθησα να τον αποφύγω, γιατί θα αισθανόμουν τρομερή αμηχανία, αν τον συναντούσα.
  • Έκανε φοβερή προσπάθεια όλο αυτό το διάστημα και τελικά οι προσπάθειές του έφεραν αποτέλεσμα.

 

Είδος
προτάσεων

εισάγονται

εξαρτώνται από

χρησιμοποιούνται ως

ειδικές

- με τους συνδέσμους: ότι, πως, που

- με το να, όταν το ρήμα εξάρτησης εκφράζει αμφιβολία

- με το και, όταν το ρήμα εξάρτησης έχει τη σημασία του αισθάνομαι ή νομίζω

α) ρήματα: δεικτικά, αισθητικά,  δοξαστικά, γνωστικά,

β) συγγενικά απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις,

γ) συγγενικά ουσιαστικά

δ) αντωνυμίες δεικτικές και αόριστες ουδετέρου γένους

α) υπκ των απρ. ρ. ή εκφρ.: Διαδόθηκε ότι θα φτάσει απόψε.

β) αντικείμενο: Ομολόγησε πως έκανε λάθος.

γ) επεξήγηση: Ένα μόνο με πονούσε, που ήμουν μικρός.

δ) κατηγορούμενο: Φαίνεται ότι είναι βαριά άρρωστος.

βουλητικές

με το μόριο να

α) ρήματα: βουλητικά, κελευστικά, απαγορευτικά, αισθητικά, διάφορα

β) συγγενικά απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις,

γ) συγγενικά ουσιαστικά ή επίθετα

δ) αντωνυμίες δεικτικές και αόριστες ουδετέρου γένους

ε) μετά από τις προθέσεις αντί, δίχως, χωρίς, ίσαμε και τις προθέσεις από, με, σε με το άρθρο (από το, με το, στο)

α) υπκ. των απρ. ρ. ή εκφρ.: Χρειάστηκε να αλλάξω μερικά πράγματα.

β) αντικείμενο: Θέλω να φάω.

γ) επεξήγηση: Μια απαίτηση είχε, να τον αγαπούν όλοι.

δ) προσδιορισμός: Τον χαρακτήριζε το πάθος να ταξιδεύει στις θάλασσες.

ε) επιρρηματικός προσδιορισμός μετά από προθέσεις: Φύγαμε χωρίς να χαιρετήσει ο ένας τον άλλον.

 

 

 

Είδος
προτάσεων

εισάγονται

εξαρτώνται από

χρησιμοποιούνται ως

ενδοιαστικές

με τους συνδέσμους:
μη(ν), μήπως

α) ρήματα: που εκφράζουν φόβο ή ανησυχία, υποψία ή προφύλαξη

β) συγγενικά απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις,

γ) συγγενικά ουσιαστικά

δ) αντωνυμίες δεικτικές και αόριστες ουδετέρου γένους

α) υπκ. των απρ. ρ. ή εκφρ. (σπάνια): Με ανησυχεί πολύ μήπως δεν προλάβει το τελευταίο τρένο.

β) αντικείμενο: Φοβάμαι μήπως αρρωστήσεις.

γ) επεξήγηση: Αυτό τον βασάνιζε, μην κάνει λάθος.

πλάγιες
ερωτηματικές

α. όταν είναι ολικής άγνοιας με το ερωτηματικό μόριο αν ή το μη, μήπως, μην τυχόν

 

β. όταν είναι μερικής άγνοιας με τις ερωτηματικές αντωνυμίες τι, ποιος, πόσος ή τα ερωτηματικά επιρρήματα πού, πότε, πώς, πόσο, άραγε, τάχα κ.λπ.

από ρήματα που σημαίνουν ερώτηση, απορία, αμφιβολία, γνώση, αίσθηση

α) υπκ. των απρ. ρ. ή εκφρ.:  Είναι ζήτημα αν δούλεψε μια ώρα.

β) αντικείμενο: Ρωτούσε τι θέλουμε.

γ) επεξήγηση: Στην απορία μου, πού θα βρούμε τα μέσα, δεν απάντησε.

 

  1. Να εντοπίσετε και να χαρακτηρίσετε τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις . Στην συνέχεια , να τις αντικαταστήσετε μ’ ένα κατάλληλο ονοματικό σύνολο , κάνοντας τις αλλαγές που χρειάζονται .
  • Ομολογώ ότι είσαι ανώτερος από εμένα .
  • Έχω την πεποίθηση πως θα κερδίσω το βραβείο .
  • Πρέπει να επιστρέψετε το συντομότερο .
  • Διαδόθηκε ότι κέρδισες το λαχείο .
  • Απαγορεύεται να καπνίζετε σ’ αυτόν τον χώρο .
  • Είναι γνωστό πως δεν είμαι νικητής .
  • Αυτό να ξέρεις , ότι η επιτυχία απαιτεί διαρκή προσπάθεια .
  • Μπορεί να πετύχει υψηλότερες επιδόσεις.
  • Ο πόθος του να ταξιδέψει δεν έφυγε ποτέ .
  1. Συμπληρώστε τα κενά με τα πως (ειδικός σύνδεσμος), πώς (ερωτηματικός σύνδεσμος), ότι (ειδικός σύνδεσμος) , ό,τι (αναφορική αντωνυμία) και που (ειδικός σύνδεσμος), πού (ερωτηματικό επίρρημα).
  • Θα κάνω _______ μου πεις. (ό,τι – ότι)
  • Έχεις καταλάβει _______είμαστε . (πού – που)
  • Απορώ ______πέρασε τις εξετάσεις . ( πώς- πως)
  • Δεν ξέρω _____θα βρω δουλειά . (πώς – πως)
  • Μην κάνεις _______δεν καταλαβαίνεις. ( ό,τι – ότι)
  • Ξέρεις _____πάνε ; (πού – που)
  1. Βρες τα συνώνυμα και τα αντώνυμα των λέξεων (όπου είναι δυνατόν).

Γλώσσα, γλωσσομάθεια , διάλεκτος, δίγλωσσος, εκφράζω, επικοινωνώ, ιδίωμα, λέξη, λεξιλόγιο , λόγος, ξενόγλωσσος.

  1. Να βρείτε τις ειδικές, βουλητικές και ενδοιαστικές προτάσεις και να προσδιορίσετε το συντακτικό τους ρόλο

 

  1. Υποθέτω ότι θα έρθει σε μια ώρα.
  2. Ήθελε να του πάω το φαγητό στο κρεβάτι.
  3. Φοβάμαι μήπως δεν έρθει το βράδυ στην παράσταση.
  4. Διαδίδεται ότι η διευθύντρια του σχολείου παραιτήθηκε.
  5. Είναι φανερό ότι δε σε συμπαθεί.
  6. Αυτό ακριβώς σκέφτεται συνέχεια, μήπως δεν τον συμπαθούν οι φίλοι του.
  7. Δυστυχώς πρέπει να φύγεις.
  8. Του ανακοίνωσαν ότι από αύριο θα λειτουργεί κανονικά το τηλέφωνο.
  9. Ζούσε πάντα με τον ίδιο φόβο, μήπως καταλάβουν την πραγματική ταυτότητά του.
  10. Είναι απαραίτητο να καθαρίζεις τακτικά το δωμάτιό σου.

 

  1. Να βρείτε τον συντακτικό ρόλο των πλάγιων ερωτηματικών προτάσεων στις περιόδους.
  • Είναι αμφίβολο αν έχει καταλάβει πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα.
  • Σκέφτεσαι πόσο στεναχωρήθηκα όταν έμαθα αυτά τα κακά νέα ;
  • Αυτό δεν το έχουμε αποφασίσει ακόμα , πόσες μέρες θα πάμε διακοπές τα Χριστούγεννα .
  • Κάθε φορά η παράδοση έκλεινε με την ερώτηση αν έχουμε καταλάβει το μάθημα.
  • Δεν είναι βέβαιο αν υπάρχουν τραυματίες από τα επεισόδια.

ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 

 

 

 

                               ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΕΣ                                  ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ

                                    (ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ)

 

 

Που, ο οποίος. –α, -ο

 

       Περιοριστικές         Μη Περιοριστικές                      Ονοματικές         Επιρρηματικές

 

 

 

 

                                                                                                                               

 

 

 

           Λειτουργού ως:

                               Αντικείμενο

                               Υποκείμενο

                               Κατηγορούμενο

 

 

       Λειτουργούν ως : επιρρήματα χρόνου,

                                                                τόπου

                                                                τρόπου

                                                                      ποσού κ.α.

 

 

 Να αναγνωριστούν  οι πλάγιες ερωτηματικές  προτάσεις που υπάρχουν στις παρακάτω φράσεις (εξάρτηση, εισαγωγή, συντακτική λειτουργία) και να μετατραπούν σε αντίστοιχες ευθείες ερωτήσεις:

  1. Ρώτησε τον Πέτρο μήπως θέλει κάτι.
  2. Δεν υπάρχει πληροφορία αν θα γίνει απεργία.
  3. Η απορία μου ήταν αυτή, πού θα βρούμε τα λεφτά.
  4. Αυτό μόνο δε σκέφτηκα, τι θα γινόταν αν με έπιαναν.
  5. Είναι ζήτημα αν διάβασε καθόλου.
  6. Δεν ξέρετε πόσο σας σκέφτομαι.
  7. Δεν έχω ιδέα ποιος το έκανε.
  8. Στην ερώτηση μου, πώς τη λένε, έκανε ότι δε με άκουσε.
  9. Δεν ήξερε αν είδε εμένα ή τον αδερφό μου.
  10. Είναι παράξενο πώς έγινε το γεγονός.
  11. Δεν είμαι βέβαιος αν είδε το Γιάννη.
  12. Σκέψου πώς θα περνούσες την τάξη αν δεν σε βοηθούσα.
  13. Με ρώτησε τι έγραφαν σήμερα οι εφημερίδες.
  14. Αμφιβάλλω αν θα τα καταφέρω.
  15. Δεν είναι ζήτημα αν φύγει το πλοίο μια ώρα αργότερα

 

  1. ΤΕΛΙΚΕΣ –ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ
  1. Θα θέλαμε να βρεθούμε για να συζητήσουμε ένα θέμα που σας αφορά .
  2. Έφυγε βιαστικά να προλάβει το λεωφορείο .
  • Δεν έχεις δικαίωμα να μου μιλάς κατ’ αυτό τον τρόπο .
  1. Ντύσου καλά να μην κρυώσεις .
  1. ΤΕΛΙΚΕΣ – ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ( μια αιτιολογική και μια τελική )
  1. Γυμνάζομαι καθημερινά _________________________________________

                                      __________________________________________

  1. Θα κάνει ο, τι του πείτε ____________________________________________

                                           ______________________________________________

  1. Ήρθα σε σένα  _____________________________________________________

                             _________________________________________________________

  1. Στις παρακάτω περιόδους να βρείτε αν οι προτάσεις που εισάγονται με το γιατί είναι πλάγιες ερωτηματικές ή αιτιολογικές.
  • Δεν ξέρω γιατί είναι στεναχωρημένος .
  • Θύμωσε γιατί δεν τον ενημέρωσαν άμεσα.
  • Αναρωτιέμαι γιατί έφυγαν έτσι ξαφνικά .
  • Καλύτερα να μην μιλήσεις , γιατί δεν ξέρεις πως θα αντιδράσει .
  • Ακόμα δεν έχω καταλάβει γιατί δεν έγραψα στο διαγώνισμα.
  • Δεν έχεις καταλάβει τίποτα , γιατί δεν παρακολουθείς στο μάθημα.

 

Να μετατρέψετε την κύρια πρόταση σε αποτελεσματική και τη δευτερεύουσα αιτιολογική

σε κύρια (προσπαθήστε να διαφοροποιείτε τους συνδέσμους εισαγωγής κάθε φορά ) :

 

Π.χ. Επειδή είναι πολύ έξυπνος, περνάει τα μαθήματα με λίγο διάβασμα

 Είναι πολύ έξυπνος, ώστε περνάει τα μαθήματα με λίγο διάβασμα

 

 

Α. Επειδή έχει πολλή ζέστη σήμερα, σκέπτομαι τη μετακόμισή μας στο εξοχικό

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Β. Αφού μάταια έψαξε για δουλειά τόσον καιρό, τελικά αναζήτησε την τύχη του εκτός

Ελλάδας

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Γ. Εγκατέλειψε τις σπουδές του στα Μαθηματικά, γιατί τον κέρδισε η μουσική

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ΠΟΛΥΣΗΜΙΑ : είναι το φαινόμενο κατά το οποίο μια λέξη έχει δυο ή περισσότερες σημασίες , που όμως δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους .

Γράμμα : - επιστολή – γραφή – γραπτό σύμβολο

ΑΣΚΗΣΗ : Με τις λέξεις  λόγος , παίρνω , έργο , να σχηματίσετε 2 προτάσεις που θα φαίνεται η διαφορετική σημασία τους .

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

 

 

  • Στις παρακάτω φράσεις να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο από τους παρακάτω συνδέσμους: γιατί, όταν, ότι, ή, αλλά, για να.

 

  • Διάλεξε θέλεις να πάμε θέατρο …… να γυρίσουμε σπίτι;
  • Ανακοινώθηκε …… θα γίνουν απολύσεις στην εταιρία άμεσα.
  • Η μάχη μπορεί να κερδήθηκε …… χάθηκε ο πόλεμος.
  • Θέλω να με κοιτάτε στα μάτια …… σας μιλάω.
  • Προετοίμασε κατάλληλα το στρατό του …… επιτεθεί στον αντίπαλο.
  • Δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις των εξετάσεων …… δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένος.

 

  • Στις παρακάτω φράσεις να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις και να δηλώσετε αν είναι ονοματικές ή επιρρηματικές.

 

  • Όποτε ακούω αυτό το τραγούδι, τον θυμάμαι.
  • Δεν συμπαθεί όσους δε συμφωνούν μαζί του.
  • Όποιοι δεν έχουν εισιτήριο δε θα μπορέσουν να μπουν στο γήπεδο.
  • Τα πράγματα εξελίχθηκαν, όπως τα είχα φανταστεί.

 

  • Στις παρακάτω φράσεις να συμπληρώσετε τα κενά με το ότι ή το ό, τι.

 

  • Πάντα έδινε στα παιδιά της …… της ζητούσαν.
  • Θεώρησε …… ήταν παράλογο να έρθει να σε δει μετά από όσα έγιναν μεταξύ σας.
  • Οι κάμερες καταγράφουν …… συμβαίνει στον χώρο της εταιρείας.
  • Κάλεσε την αστυνομία, γιατί νόμιζε …… κάποιος προσπαθούσε να μπει στο σπίτι του.

 

  • Να βρείτε συνώνυμα των παρακάτω λέξεων.

 

  • κατακτώ
  • γυμνάζω
  • νόσος
  • γρήγορος
  • προτρέπω
  • ευφυής
  • αυτονόητος

 

  • Να γράψετε τα αντίθετα των παρακάτω λέξεων.

 

  • ενδιαφέρομαι
  • προοδευτικός
  • φιλελεύθερος
  • άφθαρτος

 

 

  • Να δηλώσετε αν τα παρακάτω ζεύγη λέξεων είναι ομόηχα ή τονικά παρώνυμα.

 

  • όμως – ωμός
  • πάλι – πάλη
  • φοιτώ – φυτό
  • πόδια – ποδιά

 

  • Να δηλώσετε σε ποιο είδος ανήκουν οι παρακάτω υποθετικοί λόγοι και να τους τρέψετε στο άλλο είδος.

 

  • Έτσι και γράψεις καλά, θα σου πάρω ποδήλατο.
  • Θα είχαμε πάει στο εξοχικό μας, αν δεν είχε βρέξει.
  • Θα βρεις φρέσκα φρούτα, αν πας στη λαϊκή αγορά.
  • Θα προλάβουμε, αν ξεκινήσουμε νωρίς.

 

  • Στις παρακάτω φράσεις να βρείτε τις δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις.

 

  • Εκεί που μιλούσαμε ήρεμα, άρχισε να φωνάζει.
  • Πες του να επικοινωνήσει μαζί μου, μόλις επιστρέψει από την τράπεζα.
  • Ώσπου να ετοιμαστείτε, θα έχω μαγειρέψει.
  • Αφού είπε τα παράπονά του, βγήκε από την αίθουσα.

 

  • Να δηλώσετε τη χρονική σχέση (προτερόχρονο, ταυτόχρονο, υστερόχρονο) που συνδέει τις παρακάτω προτάσεις.

 

  • Θα έχω ολοκληρώσει την εργασία μου, πριν έρθεις.
  • Καθώς έπινα τον καφέ μου στο μπαλκόνι, την είδα να διασχίζει το δρόμο.
  • Αφού άρπαξαν ό, τι βρήκαν μπροστά τους, εξαφανίστηκαν.

 

  • Να βρείτε ποιες από τις παρακάτω λέξεις είναι υπώνυμα της λέξης αθλήματα: ποδόσφαιρο, γήπεδο, τριπλούν, πάλη, διαιτητής, φίλαθλοι, άλμα εις ύψος.

 

 

  • Να βρείτε τη μετωνυμία στις παρακάτω προτάσεις.

 

  • Σου είχα πει ότι θα πέσει Ξενοφώντας στις εξετάσεις.
  • Όλο το γήπεδο τον αποδοκίμασε για την προκλητική του συμπεριφορά.
  • Διαβάζω Παπαδιαμάντη, γιατί μου αρέσει το ύφος του.

 

  • Στις παρακάτω φράσεις να βάλετε κόμματα όπου χρειάζεται.

 

  • Δεν πρόλαβα να τον δω γιατί έτρεχε γρήγορα.
  • Τον ρώτησα ποιον συνάντησε όταν πήγε στην εκδήλωση.
  • Εκτιμώ ότι με βοήθησες παρόλο που ήσουν κουρασμένος.

 

 

  • Στις παρακάτω φράσεις να δηλώσετε ποιο σχήμα λόγου υπάρχει.

 

  • Τι να σου πω, πολύ έξυπνο να του δανείσεις το αυτοκίνητό σου και να πάμε εμείς με τα πόδια.
  • Έτρεχε σαν τρελός να προλάβει τις δουλειές του.
  • Παρά τις αντιξοότητες η κατάσταση δεν ήταν άχημη.

 

 

ΠΡΟΣΟΨΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

 

  1. ΕΙΔΟΣ
  2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
  3. ΕΚΦΟΡΑ
  4. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

 

 

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΚΘΕΣΗ

 

  • Να γράψετε ένα γράμμα σε φίλο σας που μένει στο εξωτερικό προκειμένου να τον πείσετε να επισκεφτεί την Ελλάδα.
  • Να γράψετε ένα άρθρο σε σχολική εφημερίδα εξηγώντας τη σημασία της γλωσσομάθειας για τον άνθρωπο.
  • Σε ένα κείμενο 300 λέξεων να δηλώσετε ποιές κατά τη γνώμη σας είναι οι κυριότερες αιτίες του ρατσισμού.
  • Με ένα κείμενο που θα απευθύνεται στους συμμαθητές σας να παρουσιάσετε τις ολέθριες συνέπειες του πολέμου.
  • Να πληροφορήσετε τους συμμαθητές σας σχετικά με τη σημασία του εθελοντισμού σε ένα κείμενο που θα εκφωνηθεί στο αμφιθέατρο του σχολείου σας με αφορμή την παγκόσμια ημέρα εθελοντισμού.
  • Σε ένα κείμενο που θα εκφωνήσετε στα πλαίσια μιας καλλιτεχνικής εκδήλωσης του σχολείου σας να αναφέρετε την προσφορά της τέχνης στον άνθρωπο.
  • Να περιγράψετε πώς φαντάζεστε το σχολείο του μέλλοντος.

Σεμινάριο

                                                                                                                                                                      

                                              

Ακολουθήστε μας

Log in